Het is onmiskenbaar zo dat Johann Sebastian Bach door velen gezien wordt als het grootste genie van zijn tijd. En toch, de familie Abel was op dat moment even gerenommeerd binnen de muziekwereld. Gambaspeelster Lucile Boulanger vond dat het hoog tijd was om dit misverstand uit de wereld te ruimen door beide componisten aan mekaar te koppelen in een album, waarin ze naast de rijkheid van de composities, de veelzijdigheid van haar instrument laat klinken.
Ze moeten mekaar trouwens goed gekend hebben. Carl Friedrich Abel (1723-1787) was leerling van Johann Sebastian Bach (1685-1750) die daarbovenop nog eens zijn peter moet geweest zijn. Bachs zoon Johann Christian en Abel werden zelfs zo goed bevriend dat ze samen concerten in London organiseerden. Het was echter Abel die veel meer de nadruk zou leggen op solowerken voor de gamba, waar Bach het klavier bleef verkiezen.
Ze deelden dezelfde muzikale overtuigingen, maar voerden ze op een andere manier uit. Abel improviseerde vooral, en schreef die improvisaties later uit. Het zorgt voor een ongedwongen, integer resultaat dat nog generaties aan componisten zou gaan inspireren. Wanneer men goed luistert, kan men bijna op futuristische manier romantische elementen horen.
Bach schreef zelf nooit voor viola da gamba solo. Net daar lag voor Boulanger de uitdaging om zelf muziek voor twee instrumenten te gaan transcriberen voor haar instrument. De reden is dat Bach, vermoedelijk omwille van een persoonlijke overtuiging het evenwicht over twee instrumenten wilde spreiden. De gamba laat toe om dit te combineren, het is een instrument met bijna eindeloze mogelijkheden. Wanneer men dan de muziek van Bach en Abel naast mekaar legt en luistert binnen dit uniforme kader, kan men ze beiden als even geniaal beschouwen. En vooral, men kan even hard genieten.
Boulanger beschrijft het hele gebeuren als een reis door het hoofd van Bach. Waarom hij nooit naar de gamba greep als solo-instrument en waarom hij dan wel solo schreef voor vijfsnarige cello. Misschien was hij wel veel vooruitstrevender dan wordt aangenomen, wilde hij de toen nieuwe instrumenten gaan verkennen, maar hield hij toch nog vast aan de extra mogelijkheden van die ene snaar. Wat als Bach het toch eens had geprobeerd? Dan zou het geklonken hebben als op dit album. Dit maakt het allemaal zeer persoonlijk. Wat trouwens ook zo mooi is aan de muziek van Abel, is dat zijn manscripten enkel voor persoonlijk gebruik waren. Het is dus letterlijk alsof hij persoonlijk met de luisteraar praat binnen het intieme kader die de viola da gamba schept. Misschien is het wel het meest persoonlijke instrument ooit.
Alpha Classics – Dubbele CD – Alpha 783 – http://www.outhere-music.com