Moesten we een boek kunnen schrijven over alle afwijzingen in de geschiedenis van composities en literaire werken die uiteindelijk als meesterwerken worden beschouwd, zou deze er zeker tussen mogen. De achtste symfonie van Anton Bruckner werd door hemzelf meteen gezien als het beste van zijn werken. Hij was er zo opgetogen en trots over dat hij dirigent Hemann Levi aanschreef, samen met alle anderen die zo enthousiast waren geweest over zijn zevende symfonie. Levi aarzelde niet en vroeg hem de partituur te laten bezorgen.
In 1887 kreeg Levi de partituur van het werk en weigerde het op te voeren. Over de reden bestaat vage duidelijkheid. Levi zou beweerd hebben, de partituur niet in zijn hoofd te kunnen vatten, waardoor hij geen moed had om ze op te voeren. De briefwisseling tussen Bruckners vriend en student Joseph Schalk is hiervan het bewijs. Meer nog, Levi bleek hard te moeten zoeken naar de juiste woorden om de componist niet te hard te kwetsen.
De componist was toen hij het nieuws vernam in alle staten, maar vocht terug door er een tweede versie van te maken, die klaar zou zijn in 1890. Het zou uiteindelijk Hans Richter zijn die de directie op zich zou nemen tijdens de première door de Wiener Philharmoniker op 18 december 1892.
Het gevecht van Bruckner (1824-1896) om na Levi’s afwijzing de perfectie te willen benaderen, werd een van de boeiendste periodes in het leven van de componist. Zijn gezondheid was zwak, hij bleek de meeste herzieningen in 1888-1889 gedaan te hebben met assistentie van Schalk. Hierover bestaat een briefwisseling naar Bruckners broer.
De nieuwe versie zou om het in mensentaal uit te drukken, minder bombastisch klinken. De tuba-partijen werden gereduceerd en het adagio beter uitgewerkt. De symfonie kreeg een rustig begin, van waaruit de rest van de structuur wordt opgebouwd. Er werden stukken ingekort en een trio toegevoegd.
De versie die u op dit album kunt horen, gespeeld door het Bruckner Orchester Linz klinkt scheppend, creërend, opborrelend fris. Ze worden medeschepper van Bruckner om alle zwaarte in licht om te zetten.
Het was Levi die zei, dat hij in de eerste versie Bruckner niet herkende. Wel, hier ontdekt u een nieuwe Bruckner, een geëvolueerde Bruckner. Misschien wel de mooiste eerste kennismaking voor wie de componist nog niet echt beluisterde.
Een mooi tijdsdocument op CD, onmisbaar in de platenkast van elke melomaan en genieter.
Capriccio C8081 – http://www.outhere-music.com