De familie Couperin – Franse Barok op zijn verfijndst

Het toucher van Benjamin Alard

by Knopskaya

Organist en klavecinist Benjamin Alard is een van de meest toonaangevende artiesten binnen de oude muziek van dit moment, vooral omwille van zijn interpretaties van de muziek van Johann Sebastian Bach.

Met dit album, live opgenomen trouwens, benadert hij een andere muzikale familie binnen de Franse baroktraditie, de familie Couperin. Het album focust zich op de stijlconnecties tussen de leden van deze familie. Een ervaring waaruit het intieme karakter van de klavecimbel mooi tot uiting komt samen met het karakter van de salonmuziek van die tijd. Men hoort hoe de familie evolueerde en innovatieve elementen aan de muziek toevoegde, vaak geïnspireerd op de Italiaanse stijl. Een belangrijke hoeksteen binnen de geschiedenis van de klaviermuziek.

Men kan stellen dat de klavecimbel samen met het orgel een van de belangrijkste instrumenten binnen de periode van de barok was. Zelfs toen de fortepiano uiteindelijk werd ingevoerd, behield de klavecimbel nog geruime tijd een dominante positie. Dit laat ook toe evoluties te zien in generaties die opeenvolgend binnen eenzelfde traditie voor het instrument schreven. Tijdens de zeventiende eeuw ontwikkelde Frankrijk een heel eigen stijl en traditie die het nationale karakter benadrukte, vooral tijdens het leven van de zonnekoning. De Franse muziek klonk bijzonder verfijnd, subtiel en gemodereerd. Vooral in de salons streefde men naar een toonbeeld van elegantie. De Frans-Italiaanse kruisbestuiving werd met humor en creativiteit benaderd, ook door muzikanten als François Couperin, misschien wel de verfijndste belichamer van dit concept.

Het was de traditie dat men het kunnen van vader op zoon verderzette, hetgeen uitmondde in een bijzonder rijk resultaat. De eerst opgetekende telg was Mathurin Couperin (1569-1640), een handelaar van eenvoudige afkomst uit Chaumes die organist was en die zijn zoon Louis zou opleiden. Het waren hij en zijn broer François die de familietraditie naar een hoger niveau zouden leiden toen hun talent werd ontdekt door Jacques Champion de Chambonnières. Hij bracht hen naar Parijs, waar ze van een pad naar roem konden genieten. Ondanks Louis jong stierf, liet hij een mooi oeuvre na. Hij was organist aan de kerk van Saint-Gervais, een positie die hij aan zijn broer overliet en die later door zijn neef zou worden bekleed. Vooral Louis Couperin werkte vernieuwend en introduceerde op verfijnde manier Italiaanse elementen. Daarbij beïnvloedde hij ook de manier van luitspelen. Hij publiceerde zijn werk echter nooit. Het enige overgebleven aanknopingspunt is het Bauyn-manuscript met daarin circa 200 werken, vooral preludes en dansen.

Zo erfde ook François Couperin (1668-1733) de post van zijn vader als organist aan het hof van Louis XIV in 1693.  Hij zou later ook hofklavecinist worden en stond zo constant aan de top van het Franse muzikale hofgebeuren. Het zou zijn zoon zijn die hem zou opvolgen in Saint-Gervais en zijn dochter als hofklavecinist. Ook zijn zoon Nicolas gaf uiteindelijk zijn positie door aan kleinzoon Armand-Louis, die zou beschouwd worden als virtuoos organist begenadigd pedagoog.  François werd vooral geprezen omwille van het bijzondere uitbeeldende karakter van zijn muziek, de manier waarop hij zowel taferelen uit de natuur als menselijke emoties wist weer te geven. Muziek die haast portretteert.

Elk hebben deze telgen bijgedragen aan de verfijning van de muziek van hun voorvaderen.

Benjamin Alard eert hen door hun werk op bijzonder doorvoelde wijze tot de luisteraar te brengen met deze opname. Zoals het bij de muziek van François Couperin staat vermeld: l’art de toucher le clavecin. Een instrument dat fijnzinnig tokkelt. Groot en fragiel tegelijkertijd. Als een virtuoze koorddans. De kunst van de muzikant om het instrument tot leven te wekken en te laten zingen.

Uitgevoerd op een Franco-Vlaamse klavecimbel uit 2001 van bouwer Keith Hill gebaseerd op een origineel model van Andreas Ruckers/Pascal Taskin (1646-1780).

MV007     http://www.outhere-music.be

Misschien houdt u ook van:

Wij gebruiken cookies om onze website en de inhoud er van te optimaliseren. Akkoord