Nicolas Chédeville (1705-1782) was een van de belangrijkste instrumentalisten van zijn tijd en stamde uit een geslacht van begenadigde wind-instrumentenbouwers, die .a. actief waren aan het hof van Versailles. Als jongste en overlevende van twee talentvolle broers, bouwde hij niet enkel musettes – de Franse edele variant van de doedelzak, waarbij de lucht wordt aangetrokken via een blaasbalg met pedaal onder de arm, een beetje als bij een accordeon – maar onderwees ook de kinderen aan het hof van Versailles.
Eindeloos en edel
De musette is (meestal) een sopraaninstrument en leende zich perfect tot vervanger van de viool of traverso. Er waren al langer doedelzakken aanwezig in de Franse oude muziek, maar door de komst van de accordeon, werd de traditie van blaaspijpen wat opzij geschoven. Spijtig, want het instrument heeft vele troeven, zoals bvb het aankunnen van een pianissimo en forte, en de mogelijkheid tot gesloten spelen – een noot spelen door slechts 1 opening los te laten. Het instrument kon ook in alle groottes en tonen worden vervaardigd. Het vergt een grote virtuositeit van de speler en wordt/werd dan ook gezien als een edel instrument dat maar liefst 250 jaar lang muzikanten en publiek in de ban hield. Musette de cour is als naam echt niet gestolen.
Chédeville maakte talloze transcriberingen van barokmuziek uit binnen-en buitenland. Voor de Italiaanse barok, o.a. van Antonio Vivaldi, bleek hem te bekoren. De collectie is enorm en zeer divers in stijl en afkomst. Zijn oudere broer componeerde eerder in de Franse stijl. Men kan de broers situeren binnen de omgeving van andere grote namen uit de Franse barok zoals klavecinist Couperin en gambist Forqueray. Het waren componisten als Rameau en Lully die eveneens voor het instrument schreven.
Revival
Er is echter goed nieuws. De musette is toe aan een revival. Folkmuzikanten wisten het instrument dankbaar terug op te vissen, ook klassieke muzikanten begonnen opnieuw gefascineerd te raken en zetten het instrument terug op de kaart. Het verdwijnen van de musette had niet enkel te maken met de accordeon die aan terrein won, maar ook met de associatie met het ancien régime. Iets waar men nu opnieuw kan doorkijken.
Wat we op dit album mogen horen zijn de Impromptus van Fontainebleau, geschreven voor de vierde dochter van Louis XV, Victoire Louise Marie Thérèse de France (1733-1799). Ook zij kreeg les in musette, succesvol trouwens. De impromptus werden geschreven voor 2 musettes en vergden een even grote virtuositeit van beide partijen. De 39 stukken roepen de beelden op van Fontainebleau -waar de koning zich had teruggetrokken om zijn dagen aan de jacht te wijden – met titels als La Table du Roi en La Gallerie des Cerfs.
Voor muzikanten een waar onderzoek in toonkunde die we u hier gaan besparen, maar waartoe we de geïnteresseerden wel uitnodigen. Alles is terug te vinden in het mooie gedocumenteerde boekje. Het hoofse karakter, het contrapunt, het dansbare karakter, folk avant la lettre in alle sierlijkheid slepen de luisteraar mee als in een trance die telkens door een soort onderliggend geluid van een van beide musettes wordt geëvoceerd.
Een uitgave van Belgisch Label Etcétetera KTC 1716, uitgevoerd door eveneens Belgische muzikanten ; Jean-Pierre Van Hees en Pieterjan Van Kerckhoven. Verdeling door http://www.outhere-music.com