De contrabas is een instrument dat al eeuwenlang over het algemeen ergens achteraan staat binnen de opstelling van een orkest. Wat bijna niemand echter in de gaten heeft, is dat het instrument vanop die plaats het volledige kader van de compositie stuurt en stuwt. Geen hoge klank klinkt zo helder zonder de diepgang van de bastonen, die patronen weven en zo de hartslagen van het orkest vormen.
Maar een contrabas is zoveel meer. Ten eerste is het wel degelijk een volwaardig strijkinstrument dat perfect solo kan fungeren, hetgeen in de hedendaagse muziekwereld echt wel eens durft vergeten te worden. Die fijnzinnige nuances naar voor brengen werd de missie van solist Lode Leire, samen met 7 Vlaamse componisten die elk op hun al even eigenzinnige manier als het instrument er zelf een compositie aan wijdden. Terecht heet de slotcompositie van Siebrand Verhulst (geb. 1999) op dit album Ode to a wonderful, strange, beautiful, raw mighty, fragile, weird instrument. De titel zegt het al, een compositie waarbij in alle harmonie het volledige register aan mogelijkheden wordt opengetrokken. Maar het zijn vooral de polyfone invallen die ons ontroerden. Een grote fantasie gaat op tijdreis en vertrekt vanuit een barokachtig kader en vertelt het verhaal van de contrabas tot op de dag van vandaag.
Het album begint met de compositie Dragonflies uit 1977 van Jan Segers (geb. 1929) en ontdekt vooral experimentele klanken d.m.v. de technieken die toen gekend waren, met een impressionistisch lintje errond. De lichte vleugeltjes van techniek worden hoorbaar samen met de lucht errond. Fijne wezentjes gedragen door een donkere nacht.
De compositie van Roland Coryn (geb. 1939) – Thougts on a theme – laat kennismaken met ritmes en patronen. De pedagoog in de componist is nooit ver weg. Wat vooral opvalt is hoe hij het hoge register het lage laat schrikken om uiteindelijk te dialogeren. Misschien het moment om na te denken over hoe tegenstellingen mekaar op alle gebied kunnen aanvullen. Het is deze gedachte dat dit werk reflectief maakt.
Peter Cabus (1923-2000) was en is nog steeds een monument binnen de Belgische muziek en ver over onze grenzen. Hij schreef harmonische klanken, gebaseerd op klassieke patronen. Zijn Sonatine voor contrabas solo is meeslepend gestreken, opgefrist met fijne pizzicato-effecten; klassiek met oog voor vernieuwing, traditie met een doordachte twist.
Wim Henderickx (geb.1962) schreef Il Pendolo in 1989 en droeg het op aan Lode Leire. Het was het begin van een zoektocht naar klanken waarbij Afrika en Azië steeds dichterbij komen. Percussieklanken, het visitekaartje van Henderickx, spelen een rol op een achtergrond van mysterieuze contemplatieve strijkklanken. Men wordt op sleeptouw genomen en ondergaat indrukken van van landschappen waarin de tegenstellingen in klank verschillen uitdrukken die mekaar versterken en aanvulllen.
Jan Van Damme (geb. 1965) gaat eveneens de toer op van het creëren van sferen, sferen samengesteld door virtuoze patronen en technieken. Korte en lange klanken wisselen mekaar af, veranderen binnen een tonaal kader de sfeer. Het is een beetje als door een verlaten huis sluipen dat hier en daar verrassende geluiden maakt waardoor de spanning te snijden wordt. Men wordt op positieve manier gegijzeld door het verhaal. De titel van deze eveneens aan Lode Leire opgedragen compositie luidt dan ook toepasselijk Strange Case.
Jan Van Landeghem (geb. 1954) is misschien wel de meest speelse componist van het moment. Hij weet steeds verrassende thema’s te verwerken in zijn muziek, waardoor zijn werk met een glimlach blijft hangen in het geheugen. Met zijn Funny Variations on ‘k zag twee beren doet hij het opnieuw. Fijn is vooral wanneer men het programmaboekje van de CD niet gezien heeft bij een eerste luisterervaring, Men wordt eerst op sleeptouw genomen door een melodie die door verschillende ritmes en technieken steeds vertrouwder gaat klinken om dan ineens die twee beren te horen. Fijn gewoon.
Het flirten tussen hoog en laag wordt als een zoet verleidingsspel ingezet door zeven componisten van bij ons door een solist van bij ons. Laat u verrassen door die gevoelige klanken. Beluister ze dankzij de narratieve realisatie als verhaal, reis door tijd en ruimte.
Lichte kaarsjes in donkere nachten zingen…
Lode Leire – Flemish Music for Solo Double Bass
Lode Leire (geb. Waregem 1965) studeerde en doceert aan het Conservatorium van Antwerpen, speelt samen met het Antwerp Symphony Orchestra, Brussels Philharmonic, het Rotterdam Philharmonic Orchestra en maakt deel uit van het Euterpe Baroque Ensemble en Enselbke The Party.