Helena Munktell (24 November 1852 – 10 September 1919) stamde uit een familie met aandacht voor de ontwikkeling van zichzelf en hun dochters. Helena studeerde muziek aan het Conservatorium van Stockholm, haar zus was schilderes Emma Josepha Sparre. Ze had een brede horizon en besliste verder te gaan studeren in Wenen, waar ze zich al snel opwerkte tot een gevestigde waarde werd binnen componistenmiddens. Later zou ze haar kennis rond stem en piano verfijnen in Parijs. Uiteindelijk schopte ze het als tot lid van de Royal Swedish Academy en zou ze mede-oprichtster worden van de Zweedse vereniging van componisten, de enige vrouw tussen 38 collega’s.
Het was de jeugd van Munktell die haar composities voedde. Ze erfde de voorliefde voor reizen van haar vader, die overal interessante muzikanten leerde kennen, die hij thuis introduceerde. Hij moedigde de levenswandel van Helena dan ook totaal aan. Na zijn dood, bleef de moeder van Helena deze traditie verderzetten. De Zweedse volksliedjes en lokale melodieën werden dan ook een leidraad doorheen haar composities, als een wandeling, die ze voedde met de invloeden van de plaatsen waar ze studeerde en de mensen die ze leerde kennen. Het mag gezegd worden dat ze tijdens de hoogdagen van de kamermuziek net op die juiste plaatse kwam. Alle indrukken werden gretig verwerkt tot een totaal-oeuvre. Het enige gegeven dat enorm spijtig is, is dat Munktell haar werk nooit dateerde. Niemand zal dus ooit weten waarom en wanneer ze sommige dingen schreef.
Een uitzondering hierop is de Sonate voor viool en piano, waarmee deze CD aanvangt. In tegenstelling tot de intiemere liederen die zullen volgen tijdens haar Dix Mélodies voor stem en piano, draait het hier om een prestigieuzer , cyclisch opgevat stuk, in de mystieke geest van het werk van tijdgenoot César Franck. Het werd door niemand minder dan George Enescu en Auguste Pierret in Parijs, 1905 in première gebracht, voorafgegaan door een orgelcompositie van Franck zelf en gevolgd door een stuk van Gabriël Fauré. De Zweedse muziekscène ving het al snel op, en een uitvoering in Stockholm volgde.
Dit album geeft u inkijk in de muzikale facetten waarover Munktell beschikte, alsook toegang tot haar muzikale ziel. Naast kleine zoete liederen, doorspekt met vreugde, weemoed en een tikje volkse ziel waarachter zowel een meisje als een vrouw schuilgaan, ontdekt u haar kamermuziek met een diepe toets cello die lieflijk nostalgisch in uw ziel graaft, gevolgd door het Scherzo uit de prestigieuze Sonate voor viool en piano waarin een kleine stijlbreuk schuilt met de rest van de compositie. U ontdekt hiermee de sterke en toch intiem broze ziel van een vrouw van werelden.
Violist Tobias Ringborg, sopraan Sofie Asplund , celliste Kristina Winiarski en pianist Peter Friis Johansson zijn hedendaagse gevestigde waarden op de Zweedse en internationale podia. Hun internationale voeding en ervaringen bleken de juiste ingrediënten te zijn om Helena Munktell als componist en vrouw neer te zetten. We leren iemand kennen die gepassioneerd was, beschikte over een enorm doorzettingsvermogen, haar voelsprieten overal juist wist aan te wenden. Het resultaat is die wandeling door een weide vol bloemen ergens tijdens de Scandinavische lente.
BIS2204 – http://www.outhere-music.be