Terribilis is het eerste woord dat u zal horen gezongen worden op dit album; een woord dat angst en verwondering combineert. Vermoedelijk was het angstaanjagende aspect nodig om de woorden aan kracht en expressie te laten winnen, om iets overweldigends uit te drukken alvorens het woord zou afnemen in kracht en zijn huidige betekenis zou aannemen.
Terribilis est locus iste ofte zo groots is deze plaats is een zin van klaagzang die geregeld wordt gedeclameerd in Dufay’s motet Nuper rosarum flores, op het eind van deze opname. Het is de kracht van de plaats die Firenze was, dé place to be van de vijftiende eeuwse Franse polyfonie, die men er nog steeds hoort resoneren tussen de ruïnes van bont beschilderde paleizen. In deze opname wordt de grootsheid van de plaats, de pracht en praal dan ook weergegeven in het motet Mirandas parit haec urbs. Een lied van devotie.
Het bruisende van de Italiaanse renaissance, een gegeven dat in Firenze zelf ontstond was van die aard dat het de groten binnen de Franco-Vlaamse traditie naar ginds lokte. Hun muziek was duidelijk erg populair bij personen van stand en aanzien, wat verklaard waarom er zoveel in de Italiaanse bronnen werd bewaard over onze Bourgondische componisten, hun vaardigheden en vernieuwende invloeden.
Deze CD bevat muziek van die oorsprong, die onder andere werd opgedeeld in verschillende chansonniers die over Europa verspreid raakten. De tien liederen waarvoor werd gekozen werden voornamelijk in rondeau-vorm geschreven, een van de Franse vormen waarin men charmante ritmes ontdekt en refreinen waarin men alle hoogten en laagten van de klaagzang kan ontdekken. Vijf van de motetten gebruikten mensuratie, een ouder systeem om ritme in kaart te brengen. Drie zijn er geschreven in oudere compositietechniek. Daar hoort u een of twee cantus firmus tenoren die trager zingen dan de hogere lagen en die de harmonie overheersen. Bij de composities van Ockeghem en Tinctoris hebben alle stemmen een gelijk belang over de gehele lijn, wat hun werd beduidend innovatiever maakt. Later zou dit namelijk voor alle motetten zo worden. Dit zal hen onderscheiden van de oorspronkelijke chansons zoals het centrale lied van Ghizeghem op deze opname, De tous biens plaine, Vol van alle goede dingen.
Een eerbetoon aan de plaats waar men van onze regionen heentrok om er te musiceren en erkenning te krijgen. Klaagzangen die toch het schone en grootse bejubelen. Tijdens de twee laatste chansons ook dankbaarheid daarvoor.
Het mooie Firenze van toen, door stemmen van nu. Gothic voices with Andrew Lawrence-King.
LINN CKD700 – http://www.outhere-music.com