César Franck (1822-1890) mag dan wel beschouwd worden als een Franse componist. Zijn roots liggen onmiskenbaar in ons toen nog prille België dat op het moment waarop de jonge Franck zijn eerste symfonische werk schreef zelfs nog niet onafhankelijk was.
Totaalbeeld
U leest het goed, de componist was nauwelijks elf jaar oud toen hij zijn eerste symfonische werk schreef, waarmee deze prachtige box van vier CD’s aanvangt. Een fris en jeugdig werk, variaties voor piano en orkest, met nog heel veel toetsen van Beethoven in hoorbaar. Die worden trouwens nog steviger, wanneer men naar zijn tweede concerto voor piano luistert. De jonge Franck wist al heel goed waar hij naartoe wilde. Zijn muziek was zo expressief van karakter dat het een onmiddellijke link tussen recital en opera wist te leggen. Twee voor de prijs van een. Geen twee maal half werk, maar een mooi geheel. Mooie knipogen naar en variaties op diegenen die hem inspireerden zoals Hummel, Chopin en Auber.
Zijn idee over muziek was revolutionair. Hij schreef in cyclische vorm, een beetje magistraal verwondering opzoekend. diepgaand, maar toch ergens omgeven door een mistige romantiek.
Ce qu’on entend sur la Montagne, etc…
Wie denkt dat Franz Liszt de eerste was die het symfonische gedicht introduceerde is eraan voor de moeite, het was wel degelijk Franck die dit deed. Hij liep met dezelfde vraagstukken rond over programmering en schikking van muziekstukken. Alleen was hij nog jong en onbekend, wat de schoonheid van zijn drijfkracht enkel nog mooier maakt. Franck gebruikte de sonatevorm om poëzie in muziektaal te verwerken. Hierbij primeert het niet om een beeld op te roepen bij bepaalde klanken, maar het gedicht voor zich te laten spreken tijdens de melodie die een pallet aan gevoelens oproept. De drijfkracht die we eerder vernoemden is trouwens hoorbaar in de muziek. Gedrevenheid, lieflijkheid, vastberadenheid. In symfonische gedichten die zullen volgen, verwerkte hij ook flink wat drama, zoals in les deux morceaux symphoniques -Rédemption.
Cellen en Constructies
We leren Franck kennen via de persoonlijke evolutie die zijn leven, denken en muziek kleurde. Een denken dat hij steeds duidelijk in muzikale structuren wist onder te verdelen. Het lijkt wel alsof hij noten in vakjes wist onder te verdelen, muzikale cellen. van daaruit liet hij ze los om te te verweven als in een kantkloswerk. Ieder werk ging hij een stapje verder, waardoor zijn werken telkens een mooie verwevenheid kennen, typerend voor het cyclische karakter ervan trouwens. Ieder werk is een canvas dat zich tijdens de opvoering opvult tot de densiteit van kleuren en structuren. Men kan het ook zien als een theateropvoeringen waarin men telkens een verhaal voelt opwellen. Stemmen weten een tekst te zingen, maar eveneens een decor te vormen voor andere elementen.
Uitvoering
Deze prachtige box bevat vier schijfjes waarvan de geluidskwaliteit optimaal is. Toppianisten Florian Noack en Cédric Tiberghien duiken als het ware in de muziek en geven zich compleet over, wat de schilderijen binnen de muziek doet leven. Dit alles binnen het prachtige decor van orkestklanken, geleid door Christian Arming, Pierre Bleuse, Gergely Madaras, Hervé Niquet en François-Xavier Roth. Het koor van Radio France wordt begeleid door Lionel Sow.
Uitvoerders die beseffen dat ze ambassadeurs zijn. Hoe grootser kan Franck dan nog klinken?
Fuga Libera 791 – http://www.outhere-music.com