Leipzig, 27 augustus 1731. Bach haalt de grove middelen boven en componeert de Cantate BWV 29 in opdracht van de stadsraad. Het stuk gaat in première in de Nikolaikirche en laat niets aan de verbeelding over. Het orgel weerklinkt hemels en de viool stuwt het stuk zo naar boven dat het stuk de hand uitrijkt naar het Allerhoogste aan de hemelen.
Vele opdrachten voor Cantates zouden volgen te Weimar, waar hij Concertmeister was. Toch was deze kerk te beperkt in plaats, waardoor het orgel onmogelijk alle registers kon opentrekken en fluitpartijen werden ingezet. Thema’s volgen Bachgetrouw steeds het evangelie. Het was een uitdaging voor het ensemble Café Zimmermann, om al deze muziek te transcriberen voor klavecimbel, viool, traverso en cello.
En toch schreef Johann Sebastian Bach ook muziek op deze samenstelling van instrumenten. Het was Frederik de Tweede van Potsdam die meer muziek aan het hof wilde, waar zoonlief Carl Philip Emanuel Bach de jonge lievelingsklavecinist van de melomane vorst was. Frederik gaf de opdracht om variaties te schrijven op een zelfbedacht polyfoon thema.De uiteindelijke compositie zou meer galant eindigen, in de stijl van een trio Sonate, eerder dan doordrenkt te zijn met Bachs contrapunt.
Inspiratie
Er zijn nog vele pareltjes van Bach die onbekend zijn, of gewoon mooie verhalen rond extra spectaculaire composities of net zeer beperkende omstandigheden. Volgens zijn biograaf Johann Nikolaus Forkel (1749-1818) zou Bach nog een adembenemende orgelcompositie geschreven hebben op zijn sterfbed, een herwerking van Wenn wir in höchsten Nöten sein bleek achteraf. Het was Baron van Swieten (1733-1803) die de meeste composities van Bach heeft beschermd en ze beschikbaar stelde voor de volgende generaties aan componisten, waaronder de jonge Mozart (neen, hij was geen hater zoals de populaire verhaaltjes u willen laten geloven). Wat we van Forkel mogen geloven, moet men binnen de tijdsgeest van het schrijven van de biografie kunnen plaatsen. Het onderwerp werd daarbij vaak goddelijk verheven. Wat de archieven van van Swieten betreft, kan men uitgaan van primaire bronnen – handschriften en aantekeningen.
Het kan allemaal wat warrig klinken, maar het opzet is allesbehalve zo en hoogst interessant. Het verhaal van hoe componisten mekaars wereld binnentraden en dankzij hun composities nog steeds bewijzen hoeveel ze door mekaar werden geïnspireerd. Daarom op dit album al deze mooie aria’s en cantates van Bach, samen met contrapunt geïnspireerd werk van Mozart en een trio sonate van Carl Philip Emanuel Bach. Alles in een integere opstelling, zodat de schoonheid u perfect en genegen kan overvallen.
Café Zimmermann bracht eerder bij Alpha Classics 4 albums uit met muziek uit deze boeiende periode van kruisbestuiving.
Wat als Bach een boekje had bijgehouden?
https://www.cafe-zimmermann.com/ – http://www.outhere-music.com ALPHA 766