Het was in de late hoogdagen van de romantische kamermuziek, dat er klanken vanop de Balkan het Weense leven overspoelden. What’s in a name, zal u zeggen. Wel, pianisten Jan Vermeulen en Veerle Peeters laten u kennismaken met de oorsprong van al die warme en levendige klanken die meer en meer westwaarts begonnen te klinken.
Het is fout te veronderstellen dat de Hongaarse dansen zoals Schubert, Brahms en Chopin ze de wereld instuurden, ook daadwerkelijk Hongaarse geluiden waren. Laat het ons zo stellen dat het zigeunervolk dat uit de streken rond India en Perzië stamde, zich door de eeuwen heen op de Balkan en dus ook in Hongarije begon te vestigen en deel begon uit te maken van de couleur locale. Hun volkse aard en muziek straalden enorm veel weemoed en passie uit, wat componisten natuurlijk niet losliet. Vooral Johannes Brahms raakte helemaal bevangen door de sfeer nadat hij de uit Hongarije gevluchte violist Eduard Remény in een salon hoorde spelen. De man had wilde de Duitsers helemaal in de ban krijgen van zijn geboorteland, en mits genoeg zigeunerklanken en huilende snaren lukte het wonderwel. Brahms nam heel veel van zijn melodietjes vermoedelijk mee in gedachten waardoor er vermoedelijk onopzettelijke contaminatie in het spel kwam. Maar contaminatie of niet, het blijft geweldig boeiende muziek die door Brahms vierhandig op meesterlijke wijze naar het klavier werd vertaald.
Niet alleen deed hij zulke opwaardering wat Hongaarse, of liever gezegd zigeunermuziek betreft, maar hij maakte hommages van het werk van zijn voorgangers en diegenen die hem inspireerden. Hij laat het werk van dichter Georg Friedrich Daumer prachtig tot hun recht komen in zijn Liebesliederwalzer opus 52 en schreef betoverende variaties op Schumanns Geistesvariationen na dienst dood. Schumann vertrouwde Clara toe dat engelen ze influisterden. Hij hernam de melodieën steeds onbewust. Als requiem deed Brahms het nog een keer, ingefluisterd door de engelengeest van Schumann zelf.
Mooie muziek met nog zoveel meer betekenis wanneer men de gedachte van Jan Vermeulen en Veerle Peeters via hun opvoering te horen krijgt. De connecties werken bijzonder treffend en ontroerend in alle schoonheid in. Opzwepende klanken die evolueren naar diep reflecterende klanken.
Mooi, gewoon zo mooi. De romantiek zoals ze was, met al haar invloeden.
Etcétera KTC 1698 http://www.outhere-music.be