Lully’s afrekening met Molière expressief in de verf

by Knopskaya

Psyché is een opera (tragédie lyrique) met proloog en vijf bedrijven gecomponeerd door Jean-Baptiste Lully (1632-1687) op een libretto van Thomas Corneille (aangepast van Molière’s originele toneelstuk waarvoor Lully de intermèdes had gecomponeerd). Gebaseerd op het liefdesverhaal van Cupido en Psyche, ging Psyché op 19 april 1678 in première bij de Académie Royale de Musique in het Théâtre du Palais-Royal in Parijs.

Volgens Mercure Galant werd de opera Psyché in drie weken gecomponeerd; libretto, partituur en al. Hoewel het onmogelijk is om de waarheid van deze verklaring te verifiëren, is er alle reden om aan te nemen dat Lully haast had bij het schrijven van deze opera. In feite hergebruikt de opera de intermèdes uit Molière’s toneelstuk. Aangezien deze intermèdes zeven jaar eerder zo’n spectaculair succes hadden gehad, moet Lully het gevoel hebben gehad dat hij, gezien zijn gebrek aan tijd, op zijn minst een menigte kon aantrekken met de belofte de plainte italienne en de uiteindelijke divertissement nieuw leven in te blazen. Het enige wat nodig was, was een synthese van Molière’s spel dat de reeds bestaande intermèdes op coherente wijze aan elkaar kon rijgen. Zo’n tekst zou een derde van de lengte van die van Molière moeten zijn, dat wil zeggen 600 in plaats van 1800 regels lang, en zou moeten worden gecomponeerd in gevarieerde rimes en ritmes in plaats van de alexandrines in riming coupletten die worden gebruikt in gesproken declamatie. Helaas was Lully’s gebruikelijke librettist, Philippe Quinault, in ongenade aan het hof over zijn vorige opera Isis en de taak viel toe aan Thomas Corneille, zeer waarschijnlijk op verzoek van dezelfde kliek die had geprobeerd Quinault te schande te maken. Per toeval of niet, is Corneille’s tekst geen synthese van Molière, maar een heel ander plot voor een heel ander genre.

Er wordt aangenomen dat Fontenelle, de neef van Thomas Corneille, meewerkte aan de tekst. Het is onmogelijk om te weten of dit waar is of, indien waar, in hoeverre Fontenelle heeft deelgenomen. Alle anekdotes over Psyché stellen dat Thomas Corneille de auteur is zonder Fontenelle te noemen. Deze laatste plaatste het libretto echter tussen zijn volledige werken, zonder ook maar de minste vermelding van de deelname van zijn oom.

Omgekeerd komt geen van de drie opera-libretto’s van Thomas Corneille voor in een van de edities van zijn werken of theater. Het is nu onmogelijk om te weten of en hoe Fontenelle heeft deelgenomen aan het schrijven van Psyché, maar gezien alle verslagen van Psyché’s creatie lijkt het onwaarschijnlijk dat hij de enige auteur van het werk zou zijn. (bron: Wikipedia, Château de Versailles)

Deze box met dubbele CD en boekje met volledig libretto, inclusief vertaling naar het Engels, verschaft een dieper inzicht in het geheel. Een mooie uitgave, gebracht door Les Talens Lyriques o.l.v. Christophe Rousset. Een ware duik in de wereld van de oude mythologie via de Franse Barok.

Vénus, geïrriteerd door de jonge, knappe stervelinge Psyché, stuurt een resem proeven op haar af die ze allemaal weet te doorstaan tot ze de onsterfelijkheid bereikt. Het is de zesde Tragédie Lyrique van Jean-Baptiste Lully waarin hij zijn onmiskenbaar genie tentoon spreidt, enkel en alleen al uit wraak op Molière. Rousset dirigeert duidelijk met diep inzicht en kennis van zake en weet deze oude muziek met haast tijdloos karakter op een breed publiek over te brengen.

Prachtstuk voor de verzamelaar, een mooie ontdekking voor de nieuwsgierige melomaan

Château de Verseailles spectacles, Collection Opéra Français nr. 15 – CVS086

http://www.outhere-music.com

Misschien houdt u ook van:

Wij gebruiken cookies om onze website en de inhoud er van te optimaliseren. Akkoord