Dmitri Shostakovich was geen componist die zoals velen dat deden zijn werk oneindig herbewerkte. Neen, hij ging ervan uit dat hij ieder werk kon verbeteren in het werk dat zou volgen, hetgeen ervoor heeft gezorgd dat hij een enorm oeuvre heeft nagelaten waarvan een groot deel onbekend is gebleven. Pianist Nicolas Stavy brengt daarin met zijn album Works Unveiled verandering samen met sopraan Ekaterina Bakanova, bassist Alexandros Stavrakakis, percussionistFlorent Jodelet, violiste Sueye Park en pianist Cédric Tiberghien.
De werken overspannen een periode van vijftig jaar. Het vroegste werk zijn vier contrasterende pianostukjes die hij moet geschreven hebben toen hij nauwelijks dertien jaar oud was en toen hij zich nog voornamelijk op de pianostudie concentreerde. Zijn inspiratie haalde hij bij Chopin, zijn favoriete componist. Hier gespeeld door Nicolas Stavy solo. Het eerste stukje werd geschreven ter nagedachtenis van de slachtoffers van de revolutie in 1917. De jongeman zou bijzonder onder de indruk zijn geweest van de lange begrafenisstoeten. Een jaar later schreef hij Toska, een nostalgisch stuk waarin men duidelijk zijn op die leeftijd snel evoluerende capaciteit als componist hoort, zowel in harmonie als in melodie. In the Forest is dan weer meer geïnspireerd op Rachmaninov, een stuk vol dynamische verrassingen.
Het volgende stuk gekozen uit het oeuvre van de jonge Schostakovich is gebaseerd op Gustav Mahlers onafgewerkte tiende symfonie, zijn muzikale testament. In de jaren twintig moet hij de opvoeringen van Mahlers werk hebben bijgewoond. Een van zijn beste vrienden was oprichter van een van de Mahler Societies. Hier werden de werken bestudeerd op piano vierhandig en zelfs achthandig op twee piano’s. Hierop baseerde Schostakovich zijn vierhandige bewerking.
Het substantieelste werk op deze opname is zonder twijfel de veertiende symfonie uit 1969. Een imposante compositie met sopraan, bas, percussie en piano in elf bewegingen met een hoog dramatisch karakter dat op narratieve wijze naar voren komt. Alle teksten staan in het teken van het stervensproces met verwijzingen naar het werk van Mussorgsky en Mahler. Een werk dat blijft verrassen door de vele metamorfoses die het gaandeweg ondergaat. Ook hier met verwijzingen naar de tiende van Mahler wanneer het de dood betreft.
Wat u op dit album te horen krijgt is niet meteen de lichtste muziek van de componist, maar wel een diepe duik in zijn intiemste gevoelens die hij reeds van jongs af deelt. Werk waarin u duidelijk zijn stempel drukt, maar dat in al zijn robuustheid ook bijzonder kwetsbaar is doordat hij de kwetsbaarheid van diegenen die hem hebben weten te beroeren zorgvuldig aanraakt. In deze zin kan men zeggen dat Nicolas Stavy het testament van zijn jeugd wist te volgen naar de wijsheid van de jaren toe met vergankelijkheid als centraal thema.
BIS SACD 2550 http://www.outhere-music.com