We kennen Robert Schumann allemaal als romantisch componist, maar Saksische muzikanten hebben hem in de jaren 1830 waarschijnlijk ook gekend as recensent voor het Neue Leipziger Zeitschrift für Musik. Hij gooide zich dus zowel op muziek en literatuur en liet meer dan 150 meesterwerken na tijdens zijn veel te jong geëindigde leven.
Het was vanaf 1840 dat Schumann succes kreeg als componist, vooral met zijn liederen. Ook zijn pianomuziek werd hoog ingeschat. Na zijn dood kwam er echter – onder Wagneriaanse invloed – een aandachtsverschuiving met betrekking tot zijn grotere werken, inclusief zijn vier symfonieën die tussen 1841 en 1853 in première gingen. Toch deden critici hun zegje. Schumann zou moeite gehad hebben om grotere gehelen samen te houden en zou niet altijd evenwichtig zijn in creativiteit. Mogelijk kwam dit door zijn gezondheidsproblemen. Het is de kunst hier door te kijken, want het zijn stuk voor stuk meesterwerken. Dat bewijst deze opname met het ORF Vienna Radio Symphony Orchestra o.l.v. niemand minder dan Marin Alsop bij label NAXOS. Schubert in al zijn zachtheid en grootsheid tegelijk. Ondanks de kritiek, hadden de symfonieën toen al een schare grote bewonderaars, waaronder Brahms en Mahler.
De eerste symfonie staat symbool voor harmonie en stabiliteit. Ze werd dan ook geschreven vlak na zijn huwelijk met Clara Wieck in 1841. De derde symfonie, de Rhenish werd geschreven op het moment dat het gezin Leipzig verliet voor het Rijnland, Düsseldorf, waar ook een aanstelling als muziekdirecteur volgde in 1850, samen met de leiding over het lokale orkest. Een bruisende tijd die zeker terug te vinden is in de levendige muziek. Met zijn vierde symfonie had hij werken van Liszt, Berlioz en Chopin als directe concullega’s. Hij wilde dan ook het verschil maken en iets dramatisch en revolutionairs schrijven. Het bracht de luisteraars tijdens de première in de war. Hij zou de partituur niet publiceren en tien jaar later herschrijven om ze vervolgens succesvol in 1853 op het publiek te laten onder zijn eigen dirigeerstok.
Het was Gustav Mahler die als bewonderaar de symfonieën van Schumann onder de loupe nam en de orkestratie ervan optimaliseerde voor grotere orkesten. Hij kon het trouwens niet laten om de grote herhalingen in de vierde beweging aan te passen. Brahms op zijn beurt kon het ondanks protest van Clara niet laten om de originele versie te publiceren.
We leren in deze opname de derde symfonie kennen als een vreugdevol gegeven, waar de vierde eerder de drama’s in Schumanns leven blootlegt. Een soort van portret tussen het idyllisch voorgestelde leven van de componist, zijn Clara en hun vijf kinderen tegenover het drama van zijn geestelijke gezondheid en de dood in het vizier. Veelbesproken muziek die zeker de mening van de luisteraar waard is. Los van het lied, en toch een soort van melodisch testament van een veelzijdig componist.
NAXOS 8.574430 – http://www.outhere-music.com