Sergei Rachmaninov (1873-1943) was een genie, zoveel is zeker. Hij schreef prachtige klaviermuziek waar mensen overal ter wereld van gaan dromen. Pure passie. Ieder stuk dat hij schreef, was een concerto op zich. De nuances, de passie en spanningsvelden refereren naar een totaal unieke beleveniswereld. Maar dat we ons niet enkel mogen blindstaren op dit facet van zijn oeuvre, wordt nu met verve bewezen door de Litouwse sopraan Asmik Grigorian en de Russische pianist Lukas Geniušas.
Kleine opera’s
Zij goten de romances in een album waarin vocale en pianistieke weemoed hand in hand gaan. Maturiteit is hier toch wel het sleutelwoord. Instinctief klopt het plaatje, wat het geheel totaal pretentieloos en natuurlijk klinkend maakt. Zelfs al was u niet vertrouwd met de componist, zal de muziek onmiddellijk gaan spreken en opleven, een verlangen opwekken dat af en toe in drama mag overgaan. Ieder lied binnen deze mooie verzameling aan composities, kan gezien worden als een compleet verhaal, een opera op zich. U komt telkens opnieuw terecht binnen een ander verhaal.
Dat alles ook heel organisch tot stand komt, wordt gewezen door de voorgeschiedenis. Het was immers niet met pianomuziek dat Rachmaninov zijn eerste eervolle overtuigende prestatie scoorde aan het Conservatorium van Moskou in 1892, maar met zijn opera Aleko, gebaseerd op een gedicht van Pushkin. Het stuk werd met succes opgevoerd in het Bolshoi Theater en werd onmiddellijk uitgegeven, samen met twee stukken voor cello en piano en zes liederen (de Romances opus 4).
Schoonheid uit zorgen
In deze liederen geeft Rachmaninov de diepste hunkeringen en bitterzoete gevoelens weer die de poëten hem over wisten te brengen, alsof een perfect medium. De klank totaal aangepast bij elke gevoelskleur, alsof het visioenen betreft over hopeloze verliefdheid en de tragiek van de onbereikbaarheid. Ook zijn eigen weemoed, nam hij mee in zijn verdere romance-composities. Hij voelde zich niet altijd erkend als jonge componist en ervoer zijn bestaan eerder als dat van een oude man die terugblikt.
Hij had het ook financieel niet makkelijk, zeker niet nadat hij tijdens een treinreis van zo goed als al zijn geld werd beroofd. Een mislukte symfonie maakte het er allemaal niet makkelijker op. En toch, het hele dilemma van de zelftwijfel voor creatieve impulsen. Mijmeringen naar nachtelijke schoonheid, huilende harten, maar ook de diepte van de stem van een zigeunermeisje of het idyllische beeld van plattelandsliefde brengen deze tweestrijd naar boven. Dissonantie in verhaal en muziek, krijgen harmonie. Bestaan krijgt betekenis.
Krachtige balans
Dit album is een mooi portret van een componist die zich naast kunstenaar ook als mens liet gelden, en net daardoor de meest gemeende gevoelens wist in kaart te brengen. Het drama achter zijn jonge componistenbestaan, dat hij verklaard zag in de poëzie die hij las, geeft hij hiermee met volledige kracht pathos door aan al wie er zijn hart voor opent. Vluchtig en vol geschreven. De overgave op dit album, volledig te crediteren aan de muzikanten.
Alpha 796 – http://www.outhere-music.com