Wanneer is een compositie of zelfs een schilderij honderd procent origineel, en wat is origineel dan? Originaliteit zit ‘m vooral in oprechtheid en eerlijkheid, het uitkomen voor de bewondering van een compositie en er een eigen versie van creëren. En net dat is de reden waarom zoveel transcripties binnen de klassieke muziek zo krachtig kunnen zijn. Het is zoals Ferrucio Busino (1866-1924) het in zijn Entwurf einer neuen Ästhetik der Tonkunst het stelt. Zowel het origineel als de transcriptie zijn elk op zich een portret naar levend model.
Dit werd goed begrepen door pianisten Joop Celis (1958) en Frédéric Meinders (1946). Er zijn verschillende redenen waarom componisten transcribeerden en nog steeds transcriberen. Ten eerste maakt het vele grote orkeststukken geschikt voor kamermuziekbezettingen, waardoor de partituur ook makkelijker aan de man te brengen wordt. Franz Liszt maakte veel composities speelbaar voor piano solo, maar transcribeerde evengoed uit bewondering voor een aantal collega’, zoals Franz Schubert. De piano is bijgevolg het uitgelezen instrument bij uitstek wanneer het om transcripties draait.
Joop Celis werd op vijftienjarige derde laureaat in de Busoni Wedstrijd, Meinders op zijn beurt speelde met de beste orkesten en dirigenten wereldwijd. Deze combinatie zorgde voor de correcte eigen interpretatie van de transcripties van Maurice Ravel (1875-1937) en Claude Debussy (1862-1918) – laat het ons een viervoudig portret noemen. Wat vooral opvalt is de energie achter het vierhandig spel van de twee pianisten, dat uiteindelijk een rustgevend en contemplerend gevoel teweegbrengt. Het lijkt alsof ze een reis maken door het hoofd: bewondering, blijdschap, liefde en verdriet van componist en transcriberend componist een hoorbaar gezicht gegeven. Dit valt vooral op bij het Strijkkwartet in F groot van Maurice Ravel, in een transcriptie van Delage; een klassieke vormgeving dat door het levendige karakter als tijdloos kan worden ervaren. Het Strijkkwartet in G min van Claude Debussy was kende onmiddellijk een groot succes omwille van de sprankelende bijna oriëntaalse invloeden en werd origineel getranscribeerd voor vier handen door A. Benfeld.
Laat u overvallen door vier handen vol impressionisme … of waren het vier hoofden en zo ongeveer 16 handen? Doet er niet toe, bruisen van leven doet het ongetwijfeld. Uitgegeven door Etcetera.
KTC 1672 . 1CD . 8711801016726 . 25/05/2020 . Etcetera Records
http://www.etcetera-records.com