Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) blijft in vele opzichten een mysterie, zowel wat zijn muziek als zijn persoonlijke achtergrond betreft. Misschien werd de nadruk steeds verkeerd gelegd. Iedereen wil maar weten hoe de man stierf, waarom hij een wonderkind was of hoe excentriek hij wel niet was. De populaire cultuur stikt van mythes, maar niemand die zich boog over de invloeden die Mozart zelf onderging. Want ja, een genie zal alles wel vanzelf kennen – zo stelt men het dan.
Klarinettist Vlad Weverbergh zag hierin een grootse uitdaging. De klarinet was immers één van de favoriete instrumenten van de frivole doch getormenteerde componist. Men kan het instrument als zangstem inzetten, hetgeen Mozart uitdaagde tot aria’s die uit een opera ontsnapt leken en dat soms ook waren. De vocale ondersteuning van dit project werd vakkundig verzorgd door mezzo-sopraan Coline Dutilleul.
Inspiratie
Maar wie waren nu zijn eigen voorbeelden? Peter Van Maldere (1729-1768) kan aanzien worden als de voornaamste componist uit de Oostenrijkse Nederlanden uit het midden van de achttiende eeuw. Zijn werk was melodieus, voorzien van fijne ornamenten maar toch strak van structuur. Het werd trouwens bewaard in de bibliotheek van het adellijke geslacht van Esterhazy. Hierdoor werden een aantal van zijn werken verkeerdelijk aan Joseph Haydn toegeschreven. Mozart ontmoette Van Maldere in Brussel en was zwaar onder de indruk van diens galante componeerstijl. Daarom combineert Weverbergh in dit programma het werk van Van Maldere met dat van Mozart. Het concerto voor bassetklarinet in A, K622 en de arias “Parto Parto” en “Non pin di Fiori” uit La Clemenza di Titto K621 zijn Mozarts aller laatste werken en behoren tot het beste wat hij ooit componeerde.
Connecties
De instrumentenbouwer aan het Weense hof Theodor Lotz (1747-1792) is minstens evenzeer het vermelden waard. Hij werkte nauw samen met een goede vriend van Mozart, klarinettist Anton Stadler (1753-1812). Stadler lag aan de basis van vele van zijn composities. Stadler en Lotz ontwikkelden samen de bassetklarinet, wat voor nog zoveel meer moois zou zorgen. Ondanks het feit dat Mozarts originele handschrift en het originele instrument verloren zijn gegaan, bouwde Eric Hoeprich in 1994 een replica van de oorspronkelijke bassetklarinet gebaseerd op een ets uit een krantenartikel waarin een concert van Stadler werd aangekondigd. Lotz ontwikkelde naast de bassetklarinet ook de bassethoorn.
Weverbergh:
De melodielijnen van Mozarts instrumentale muziek zijn doordrongen van lyriek. Mozarts concerti in een programma combineren met concertaria’s ligt daarom voor de hand, ook van uit historisch oogpunt. Op de concertaankondiging uit 1794 prijkt nog een ander werk “een aria met concerterende klarinet” uit de opera La Clemenza di Titto van Mozart. Het gaat hem hier om de aria “Parto Parto” of “Non Piu di Fiori” uit La Clemenza di Titto K621.
Perfectie en ontroering
De opnames van deze cd resulteerden in een historisch document gespeeld in lyrische doch strak uitgewerkte stijl door de vele nauwkeurige nuances en kleuren die minutieus in mekaar overvloeien, waarvoor alle eer minstens zozeer naar het orkest gaat als naar Weverbergh zelf – zowel als als klarinettist als dirigent. Het wekt bovendien een gezonde interesse op naar andere componisten uit de achttiende eeuw, die anders mogelijk onterecht van de radar zouden verdwijnen.
Meer informatie is hier te vinden: http://terranovacollective.com/ – http://www.vlad.be
Een voorsmaakje