Het Malibran Quartet werd opgericht in 2008. Geïnspireerd door diva Marie Malibran brengen zij muziek met een verhaal. Der Tod und das Mädchen is er zo één. Het gedicht van Matthias Claudius dat door Franz Schubert op muziek werd gezet vertelt de angst van een jong meisje voor de dood.
Het Malibran Quartet bestaat normalerwijze uit Tatiana Samouil – eerste viool, Justus Grimm – cello, Tony Nys – altviool en Aki Saulière – tweede viool. Slaulière werd echter op het laatste moment ziek en diende vervangen te worden door Chikako Hosoda. Niet makkelijk, want een partituur speelt men niet zomaar. Men maakt als groep duidelijke afspraken rond de sfeer die wil gezet worden. Zo is de diepgang bij dit toch wel lijdzame stuk van groot belang. Chikako Hosoda was meteen vertrouwd met de opzet van de rest van het kwartet. Geen ziel kon vermoeden dat ze slechts één enkele dag hadden om samen te oefenen.
Vooraleer er aangevat werd met Schubert, werd er inleidend een compositie van de Oostenrijkse componist Anton Webern (1883-1945) gebracht. Webern die gekend staat voor zijn atonale werk onder invloed van Arnold Schönberg schreef slechts een paar tonale werken, waarbij wordt geflirt met tempi en tonaliteit. Langsamer Satz is er één van. Het werk is post-Brahms geïnspireerd (en trouwens onderdeel van een kwartet waarvan slechts één beweging werd beëindigd), waardoor het passend is binnen een kamermuziekprogramma. Een frisse ontdekking om de sfeer te zetten.
Der Tod und das Mädchen – Strijkkwartet nr.14 in d klein kan beschouwd worden als een persoonlijke reflectie van Franz Schubert (1797-1828). Op het moment dat Schubert deze compositie schreef, was hij nog geen dertig jaar oud, maar hij voelde de dood aan zijn deur kloppen. Hij stierf nauwelijks een paar jaar later. De uit vier bewegingen bestaande compositie werd dan ook met de nodige reflectie en vooral zelfbewustzijn gespeeld. Het angstige gejaagde, maar toch melancholische van de tweede beweging vertelde ons het verhaal van de bage stervende die de dood in de ogen kijkt. De dood antwoordt troostend en omarmt het meisje, of liever gezegd de componist.
Neen, dit verhaal heeft geen zware technische uitleg nodig om begrepen te worden en net dat is het geheim achter goede muziek en nog meer achter goede opvoeringen – de muziek doet het ingrijpende werk op de luisterende ziel vanzelf. Wie goed luisterde hoorde Schubert zelf afscheid nemen van de wereld en zat misschien nog zelf wat tussen twee werelden terwijl hij of zij het publiek reeds hoorde applaudiseren…
Das Mädchen:
- Vorüber! Ach, vorüber!
- Geh wilder Knochenmann!
- Ich bin noch jung, geh Lieber!
- Und rühre mich nicht an.
Der Tod:
- Gib deine Hand, du schön und zart Gebild!
- Bin Freund, und komme nicht zu strafen:
- Sei gutes Muts! ich bin nicht wild,
- Sollst sanft in meinen Armen schlafen.
- WAT: Aperitiefconcert – Der Tod und das Mädchen – Pro Musica Lier
- WIE: Malibran Quartet
- WAAR: cc vredeberg
- WANNEER: 19 november 2017
- Foto: © Malibran Quartet