Componist Wilfried Westerlinck (geb. Leuven, 1945) vindt dat er te weinig gebeurt voor Vlaamse muziek en wil met het organiseren van Klankdomein ‘ 22 aantonen dat het ook anders kan. We hadden een gesprek met hem waarin hij als een overlopend vat vol liefde sprak over nogal wat Vlaamse componisten en dat gekruid met wat anekdotes uit eigen ervaringen.
Wilfried Westerlinck:
Veel componisten zijn het volmondig met mij eens – al weze het dikwijls stilzwijgend. Binnen onze cultuurradio wordt er veel te weinig muziek uitgezonden van onze componisten. Men beperkt zich al te dikwijls tot de gecanoniseerde Vlaamse componisten of tot diegene die het geluk hebben om even in de belangstelling te staan. Dat is goed, die trekken het voortouw. Maar daarbuiten zijn er een groot aantal die dat geluk niet hebben, en die dus uit de boot vallen. En dan denk ik vooral aan de componisten die overleden zijn, en die in hun tijd soms een vooraanstaande plaats innamen. Die komen niet aan de bak, niettegenstaande het soms toch waardevolle oeuvre dat ze bijeengeschreven hebben. En daar wil ik met dit festival-weekend iets aan doen.
Mijn bedoeling is dus oa. een opwaardering van de vergeten of ondergewaardeerde werken of componist. Een Vlaamse componist is niet beter of slechter dan eentje uit Canada of Estland. Die werkt met even grote ernst, kunde en wil om evenzeer muzikale emotie over te brengen, een oeuvre op te bouwen, zoals elke andere creatievelling in de wereld.
Vanuit dat idee is Klankdomein ‘22 ontstaan. Het gaat niet over zomaar een concert te doen met een ensemble, maar Ik ga uit van de componist – het accent ligt op zijn werk. In ons land zijn er verschillende componistenverenigingen, rond een enkele componist zoals Jef van Hoof of Lodewijk Mortelmans, August De Boeck of Lodewijk De Vocht . Dat is tof en zij geven gewoonlijk een jaarconcert. Absoluut prijzenswaardig. Er is ComAV, een Vlaamse componistenvereniging die fungeert als drukkingsgroep om de belangen van de levende componisten op de agenda te houden, maar zelf concerten organiseren valt buiten hun mogelijkheden? Met Klankdomein wil ik dit alles (erg bescheiden weliswaar) samenbrengen: de vergeten overleden componisten,muziek van romantici, modernisten, avant-gardisten, welke stijl ze ook aanhangen; – alle generaties door mekaar, van jong tot oud.
Kennis en confrontatie
Met Klankdomein ’22 wil ik een caleidoscopisch overzicht over componistengeneraties brengen tussen 1830 en vandaag en dat in confrontatie met mekaar. Makkelijk is dat niet op een concert, want je hebt een groot aantal uitvoerders nodig. Dat vraagt een zekere overtuigingskracht naar de juiste uitvoerder die je een bepaalde muziek wenst te laten spelen.Neem bv. strijkkwartetten. Ongelooflijk hoeveel strijkkwartetten er in ons land zijn geschreven. Ik heb er ooit een overzicht van gemaakt te beginnen met het kwartet van Benoit. Maar wanneer horen we nog eens een kwartet van Alpaerts, Welffens , Cabus, Celis, Roelstraete, Van landeghem, Nuyts, Van Geert, Coutigny, Van der Plancken. We hebben talentvolle musici. En dus nu gaan we Alpaerts op het openingsconcert belichten.
Er is niets mis met onze Vlaamse muziek en deze verdient wel elke dag een podium. En ik wil hen centraal zetten op dit mini-festival. Er zijn hier en daar in ons land verenigingen of organisaties die absoluut hun best doen, om regelmatig een podium te geven aan een Vlaams werk, en ik hoop dat ze dat ook blijven doen en waar ik een duwtje kan geven in de goede richting zal ik het niet nalaten. Er is zoveel goed en soms schitterend werk dat niet meer gespeeld wordt, componisten die ooit echt gekend waren, wiens naam tegenwoordig geen enkel belletje meer doet rinkelen.
Ik hoop om deze formule een aantal jaren na elkaar te realiseren, en de nieuwsgierige luisteraar nog veel te laten ontdekken.
Door mijn lange ervaring als radio producer voor BRT3 en later voor Radio 3 heb ik een enorm repertoire opgebouwd in mijn hoofd. Dat maakt mij sterk om de keuzes die ik maak te verantwoorden. Ik durf te zeggen dat ik over een goed overzicht beschik van de Vlaamse muziek.
Ik wil ook pleiten dat dit onderwerp behoorlijk zijn plaats zou krijgen aan de vele onderwijsinstellingen van ons land. Men kent alles over de Weense school, Russische muziek, dodecafonie of Ligeti of de Bachcantates. Dat is maar goed ook en noodzakelijk. Maar het zou zo fijn zijn om studenten te laten kennismaken met de Vlaamse muziek van Peter Benoit tot nu. Voor zover ik weet, spreekt men daar niet over… Misschien dat men bij de behandeling van de Nationale Scholen even de namen van Benoit en/of Tinel laat vallen, maar ik betwijfel het. Voor zover ik weet, negeert men dat onderwerp ‘ Vlaamse Muziek’ totaal.
Als dat niet wordt doorgegeven in het onderwijs, hoe wil je dan dat mensen die de programmas maken voor culturele centra daar kennis over hebben. Waarom komt de pianomuziek van Edgar Tinel en Arthur De Greef – die de muziek van Grieg wereldkundig maakte – niet aan bod? Waarom blijft de orkestmuziek van Norbert Rosseau of Henry George D’hoedt in de mappen steken?
Evenwaardig
We moeten niet nationalistisch denken, maar ik zeg wel: wat is er verkeerd met onszelf op de kaart zetten? De Belgische muziek, de Vlaamse muziek moet krijgen waar ze recht op heeft. Ik ga niet zeggen eerst Vlaamse muziek en dan Beethoven. Ik vind gewoon dat ze hun rechten mogen hebben tussen al de rest. Laten we de jaarprogramma’s eens nakijken van onze gesubsidieerde orkesten op dat punt. Droefenis alom! .Nochtans !- . Toen we voor de 7de Nacht van Radio 3 een programma maakte rond Maurice Maeterlinck ben ik met een partituur van Jean Absil en een ander componist naar een Finse dirigent in Stockholm gegaan en heb hem gevraagd een van twee partituren die ik hem voorstelde te dirigeren. De man vond dat een terechte vraag. De volgende dag bij de lunch liet hij weten dat hij graag Absil wou dirigeren, en zo gebeurde.
Ik denk dat een geïnteresseerd publiek, dat toch het klassieke muziekpubliek is, cultureel met open blik kijkt en wil ontdekken. Ik vraag me af of zij er geen genoeg van hebben om constant diezelfde dingen moeten horen. Waarom geeft men de mensen niet eens wat nieuws te beluisteren en hen uitnodigt om een avontuur aan te gaan? Ik denk bv. Aan het Concerto Gregoriana van Respighi? Waarom halen ze eens niet een opgelegd werk van de Elisabeth wedstrijd niet terug naar boven? Bvb. Piet Swerts zijn Rotations of het vioolconcerto van Jacqueline Fontyn. Wanneer mag ik nog eens de derde Symfonie van Vic Legley of zijn ‘Stalen Kathedraal’ beluisteren in de concertzaal, of Pallieter van Flor Alpaerts? En waarom nemen onze orkesten dat dan niet mee naar het buitenland? Waarom steeds de ‘Dahomeense Rhapsodie’ van August de Boeck of de ‘Vrolijke Ouverture’ van Marcel Poot.. Absoluut leuke werkjes maar enige creativiteit of durf is dikwijls ver te zoeken…
Avontuur in de muziek is toch zo belangrijk en verrijkend. Men zal dingen horen die men niet kent. Men kan eens rustig luisteren, het beleven, het meenemen in zijn bagage en er eventueel een oordeel over vellen. Niet alles moet meevallen. Je gaat naar een concert om breder te leren denken, wat anders te horen en je oren te laten wassen !
Klandkdomein’22 wil dit doen op een bescheiden manier. Ik wil niemand tegen de schenen stampen, maar gewoon zeggen: “ Kijk dit is er ook, dit is ook waardevol klassiek, dit is ook de moeite waard.”Veertien verschillende componisten komen aan bod op dit weekend. Dat is maar een greep en een eerste keuze, en ik hoop dat ik er volgend jaar opnieuw evenveel kan laten uitvoeren. Ik wil uit die sleur, waar het al te makkelijk toeven is, en dan zeg ik samen met Streuvels :
‘ er moet een beetje avontuur, beweging, onrust, aandrang en drift in ’t leven van alle dagen aanwezig zijn, anders gaat de tijd in grijze eentonigheid voorbij’.
Eigenlijk is dat het basis motto – Meer niet !
Meer weten? Surf naar www.wilfriedwesterlinck.com
Programma
Zaterdag 8 oktober 2022 – 20.00u
Auditorium muziekacademie Mortsel, Eggestraat, 13 – 2640 Mortsel
Met composities van Flor Alpaerts – Lucien Posman – Ernest Van der Eyken
– Henry-George D’Hoedt – Ruben de Gheselle en Mathias Coppens
Musici: Desguinkwartet, Mathias Coppens, Bart Meynckens, Anne Cambier,
Veronique De Raedemaeker en Urbain Boodts
Met een lezing door Dr. David Vergauwen
Zondag 9 oktober 2022 – 12.30u
Galerie Lowet de Wotrenge – Vleminckveld , 74 – ( Mechelse plein) -2000 Antwerpen
Muziek van Emmanuel Adriaenssens
Musicus : Ieva Baltmiskyte, luit
Met een lezing door Dr. Paul Huvenne
Zondag 9 oktober 2022 – 20.00u.
Franse Salons – Venusstraat, 19 – 2000 Antwerpen
Met composities van Willy Carron – Jef Maes – August De Boeck – Peter
Welffens – Peter Schuermans – Armand Coeck – Wilfried Westerlinck
Musici: Trio Becel, Duo Edenwood en Duo Eolienne
Met een lezing door Dr. Marlies De Munck
Kaarten aan 15 euro voor elk concert
alle info via www.wilfriedwesterlinck.com
te bestellen via BE19 9731 7835 1712
met opgave van uw naam,
het concert dat je wil bijwonen en je e-mail