Slotconcert Transit 2019: over leven en dood, heden en verleden in de ruimte van altijd

by Knopskaya

Transit 2019, het Festival voor Nieuwe  Muziek, dompelde liefhebber en nieuwsgierige leek naar jaarlijkse gewoonte onder in een zee vol nieuwe klanken en combinaties. Het slotconcert zorgde naar goede gewoonte voor een tijdloos ervaren van nieuwe composities.

De drie geselecteerde werken lijken op het eerste gezicht totaal verschillend, maar toch belichamen zij drie  verschillende facetten van beleving van dezelfde begrippen. De drie composities werden elk geschreven bij stuken video en film, geprojecteerd  tijdens de voorstelling. Het HERMESensemble stond in voor de uitvoering.

Het uitvoeren van nieuwe muziek wordt maar al te vaak onderschat, muzikanten staan in voor uitingen van gevoelens, situaties of gewoon van standpunten. Natuurlijk heeft  muziek altijd al een diepere  betekenis gehad of net  de bedoeling gehad  om zich willen af te zetten tegen betekenis – dit omwille van veranderingen binnen de  maatschappij en het  ervaren ervan.  Inmiddels kwam men tot de vaststelling dat  niets uitgesproken zwart of  wit is. Tegenwoordig is  het hierdoor als uitvoerder nog een extra uitdaging  om de juiste tussentint te ontdekken en zo  het beeld neer te zetten dat de componist voor ogen heeft. Het HERMESensemble weet net die juiste draai  aan de knop te geven. Meer  nog, ze creëerden  tijdens deze opvoering een continuïteit tussen drie werken, waardoor de toeschouwer tot reflectie werd aangezet.

Atlantic Wall  (2012), een compositie voor 7 musici, elektronica  en video van Wim Henderickx werd gecomponeerd en uitgevoerd met de beelden van  een video van Kurt Ralske  op de achtergrond. Men kijkt vanuit een bunker naar de kustlijn in een oud filmperspectief met veel gekraak en ziet de golven komen en gaan, soms verdraait en vervormt alles en krijgt alles onderbroken, vierkante vormen. De dagen komen en gaan, alles in een waas en waan. Men hoort stemmen van haast  lokkende pijn, geluid wordt soms oppervlakkig en laat de vraag opborrelen wat er nu in godsnaam bezig  is en wat niet; de waanzin  en gruwel van de  Grote Oorlog, nodeloos geweld, de zone tussen leven en dood.

Histoire du Soldat Inconnu (2008) van Annelies Van Parys werd op  vraag van het HERMESensemble en Cinematek geschreven als soundtrack voor de gelijknamige film van Henry Storck. Men ziet oude beelden uit de tijd van WO I, binnen een gevoel van realiteit en cynisme. Dingen waar mensen hun hele leven aan werkten, werden zomaar kapot gemaakt,  samen met  de levens van zovelen. Men ziet gewone oude filmbeelden van parades en gejuich in combinatie met melodische elementen en ziet tijdens de abstractere passages de absurditeit van het  geheel weer. Zo  speelt ziet  men een fabriekstoren instorten. Door  het terugspoelen van de film staat hij plots weer  overeind. Het werk van zovelen, plots vernietigd… Maar de  doden die vielen, zij keren nooit meer terug.

Die spanningsboog tussen leven en dood, levend en levenloos geluid en beeld, werd  tenslotte weergegeven tijdens het derde opgevoerde werk van de avond, Neon Sea (2019) van Vykintas Baltakas. Het werk  is gebaseerd op het gezoem van een neonlamp. Neon is een kleurloos en geurloos edelgas, met twee  derde de densiteit van lucht. De compositie werd opgestart door de fluit, andere  instrumenten namen het net als  neon zelf ongemerkt  over. Uiteindelijk versmelten alle  klanken. Op de  achtergrond zijn beelden te zien in haast chemische kleuren die  zich vermengen. Toch ziet  men af en toe een menselijk  figuur op de neon golven drijven  en in het niets verdwijnen – mogelijk een verwijzing naar de  actualiteit. Wat is een mensenleven waard  binnen het groter geheel?

Nieuwe muziek   zet ons aan het denken, de  oefening is om in te  leren schatten hoe de  mens zichzelf ziet als onderdeel van een groter  geheel.  Dit bewijst dat componisten de dag van vandaag  nog een belangrijke functie in de maatschappij hebben en hoe hun muziek ons tot diepere inzichten kan brengen.

Meer info: http://www.festival2021.be

Gezien op 20 oktober 2019,  Soetezaal, STUK Leuven

Misschien houdt u ook van:

Wij gebruiken cookies om onze website en de inhoud er van te optimaliseren. Akkoord