De aanslag op Napoleon van Johan Op de Beeck is een historische thriller die zich in het jaar 1810 afspeelt in en rondom Antwerpen vooral, maar ook in de Kempen, Maastricht, Londen en Parijs. ‘Een thriller’, zegt Op de Beeck zelf, ‘impliceert een mengeling van feiten en fantasie.’ Wat juist fictie en wat fantasie is, daarvoor moet je het boek lezen, de auteur legt het nadien haarfijn uit. Dat Napoleon de aanslag overleeft, daar hoef je geen groot geschiedkundige voor te zijn, Waterloo moest vijf jaar later nog plaatsvinden. Dit is geen spoiler alert, het doet niets af aan de spanningsboog het boek.
Is dit de spannendste thriller die je ooit las of zal lezen? Waarschijnlijk niet, maar dat hoeft ook niet, het boek heeft heel veel andere kwaliteiten. We kennen Johan Op de Beeck uiteraard van de vele, bijzonder goed gedocumenteerde, maar eveneens vlot lezende geschiedkundige werken. Alvorens deze thriller te schrijven had hij al een vijftal historische werken over de keizer op zijn palmares staan. En ongetwijfeld heel veel bronnenmateriaal waar weinig mee gebeurde of maar zijdelings aan bod kon komen. De vele moordaanslagen die op Napoleon beraamd werden, bijvoorbeeld. Op de Beeck stelt boudweg dat Bonaparte meer gevaar liep in het dagdagelijkse leven dan op het slagveld waar hij steeds in de eerste linie stond.
En dat maakt het bijzonder boeiend. Op de Beeck weet als geen ander hoe de politieke intriges speelden, hoe Napoleon voor de Franse royalisten, de linkse Jacobijnen, de geheime orde van de Chevaliers de la Foi, maar ook voor de Britse geheime dienst een doorn in het oog was. Met heel veel intrigerende details beschrijft hij hoe naties hun spionagepraktijken aan het begin van de 19de eeuw invulden. Had je ooit durven denken dat er in de tijd van Napoleon een telegraaf bestond om berichten van stad naar stad te zenden? Claude Chappe vond die uit en voor Bonaparte waas het een gedroomd middel voor het beheer en bestuur van zijn rijk en zijn Grande Armée. Of het nu over dit telecommunicatiesysteem gaat, of over het laatste type geweer, de research die Johan Op de Beeck achter de kiezen moet gehad hebben bij het schrijven van dit boek is onvoorstelbaar. Hij weet hoe de politieapparaten in Antwerpen en Parijs werkten, welke allianties daar speelden, en welke interne machtsstrijd er telkens woedde. Alles gebaseerd op reële personen, gebouwen, schilderijen…
‘De aanslag op Napoleon’ is een ideaal boek om dit tijdsgewricht op een andere manier te leren kennen dan via een geschiedenisles. Op deze manier weet het boek op werkelijke elke pagina te verbazen en wordt het daardoor, meer dan gefundeerd, een pageturner. Het tijdsbeeld dat Op de Beeck schetst, het speurwerk dat hij verrichtte overtreft dat van de protagonist, politiespeurder Florent Bex. Het is zonder meer verbluffend.
