Hendrik Nachtegaele werd in 1943 geboren te Diksmuide als telg van een Vlaams gezin met gezond verstand. Van kunst was echter totaal geen sprake, tot het gezin voor het werk van vader Nachtegaele naar Antwerpen verhuisde en de jonge knaap een oriënteringsproef diende af te leggen waaruit bleek dat hij uitermate geschikt was om een opleiding te volgen als siertekenaar aan de academie, waar hij reeds op veertienjarige leeftijd als laureaat zou afstuderen.
Inmiddels meer dan zestig jaar later vallen zijn exposities en culturele missies niet meer op tien paar handen te tellen. Zowat heel Vlaanderen – met o.a. de grootste pentekening in het Guiness Book of Records van maar liefst 33,35 m – heeft er aan moeten geloven, samen met o.a. het Grand Palais van Parijs, verschillende locaties in Duitsland, Ierland, Japan, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Polen, Frankrijk en Tenerife. Dit om nog maar te zwijgen over zijn studiereizen naar Bretagne, Venetië, Andalusië, Dubrovnik, Griekenland, Oostenrijk, Noorwegen, de Himalaya en Portugal. Nachtegaele houdt ervan om vreemde paden te bewandelen in de voetsporen van zij die hem voorgingen. Het vormt zijn grootste bron van inspiratie. In het buitenland verblijven en werken wekte steeds een grote verwondering op die tot creatie leidde.
“Je leert er het meeste, want je komt er de meest interessante personen tegen die je voeden. Bovendien kan je letterlijk in een ruimte werken of op een pad wandelen waar een andere grote naam waar je naar opkijkt zoveel jaren geleden hetzelfde deed. Stel je voor dat je ergens over een kasseiweg wandelt waarover Beethoven vroeger dagelijks wandelde. Zoiets raakt me steeds diep. Het is ook altijd spannend om ergens anders ter wereld wakker te worden. Ik ben er trots op dat ik overal ter wereld ben geweest. Bovendien had ik ook steeds de ervaring om op speciale plaatsen te mogen exposeren, zoals kastelen in de plaats van galerijen. Mijn mooiste ervaring had ik in Ladakh, in het noorden van India, op het dak van de wereld. Ik maakte er naast een aantal grotere schilderijen een klein werkje over dat alles zegt.”
Waar zijn werk aanvankelijk eerder abstract overkwam – zo tekende hij muziekinstrumenten tijdens zijn vroege periode – schakelde hij stilaan over naar een geheel eigen stijl binnen het magische realisme. Realistische achtergronden worden gevuld met reële objecten, binnen een gefantaseerde opstelling van waaruit emotie opwelt. Zwevende muziekinstrumenten, groenten en fruit, takken en tranen maken vaak deel uit van dromerige, soms mystieke contexten. Zelf is Nachtegaele een grote fan van Salvator Dali en René Magritte. “Dali was een beetje gestoord, wat eigenlijk plezant is, want dat betekent ook dat men geestelijk vrij is.” Bovendien schildert Nachtegaele met groot oog voor detail, steeds in olieverf. Op deze manier eert hij de ambacht van de figuratieve schilderkunst zoals de oude meesters dit voordeden.
Over zijn eigen kunnen is de man eerder bescheiden zonder te ontkennen. Hij houdt ervan om tussen zijn eigen werk te leven en zijn eigen werk te bekijken omdat het zoveel herinneringen naar boven haalt. Binnen de context van tranen, gaat het hierbij vaak om wat men “schoon verdriet” noemt. Zo is muziek zeer belangrijk voor hem. Wanneer hij luistert naar Beethoven of Schubert, hoort hij de tranen die hij schildert. Het is als kapot gaan, maar op een manier zoals hij bijna genietend zegt “ ge hebt er begot iets aan. Wanneer je verdrietig bent, dan schilder je de mooiste dingen. Wanneer je gelukkig bent niet.”
“Ik hou van levenservaringen die echt zijn. Authenticiteit is samen met natuurlijke intuïtie, gezond verstand en evidentie het belangrijkste criterium voor oprecht werk. Alles wat mij deugd gedaan heeft, dat zet ik op doek. Misschien ligt daar wel de impasse waar de kunst momenteel doorheen gaat. Er is door het hele multimediagebeuren een overaanbod aan ontspanning ontstaan waardoor ik soms denk dat men ons, kunstenaars, niet meer direct nodig heeft.”
Hendrik Nachtegaele is een kunstenaar die nog pretentieloos zijn gevoelens weet te exploreren om ze vervolgens vast te leggen. Geen grote woorden, maar een goed gesprek over al waar hij zo van heeft genoten en soms ook van heeft afgezien. Zijn werk schetst de reis van zijn leven. Zo schilderde hij niet heel lang geleden een oude stronk hout met een enkele twijg vol blaadjes. “Dat ben ik, ouder geworden, maar er zit nog leven in.”
