Op de cover van Conner Rousseaus pas verschenen boek prijkt een grote witte T met een dikke punt. Straks meer hierover, maar ik vind dit alvast een stuk meer geslaagd dan het oorspronkelijke idee om het boek de clichétitel “Van afwasser tot partijvoorzitter” mee te geven.
Zodra je de eerste pagina omslaat, ben je al meteen radicaal uit je comfortzone en/of je intellectuele bubbel gehaald. Want niets is zo makkelijk als je omringen met gelijkgezinden, klinkt het. Wie politique politicienne-geroddel of sappige onthullingen verwacht, komt aardig bedrogen uit. Ook voor de zoveelste herkauwing van de ellenlang aanslepende (in)formatierondes die uiteindelijk tot de moeizame geboorte van VIVALDI leidden, ben je hier aan het verkeerde adres. “T.” is veeleer het in onverbloemde streetwise-taal geschreven relaas van een avontuurlijke, zij het niet risicoloze tocht vol zijwegen (vaak ook enkele doodlopende straatjes, maar ook die kunnen leerrijk zijn). Een tocht die uiteindelijk tot een hoogst verrassende bestemming leidt.
OF B.?
“T.” had eigenlijk evengoed “B.” kunnen heten, de B van Barkentijn, het jeugdkamp voor kwetsbare jongeren in Nieuwpoort dat Conners vader veertig jaar lang uitbaatte, waar Conner zijn politieke engagement ontdekte en waar hij ondertussen een flink deel van zijn leven heeft doorgebracht, als manusje-van-alles, (hoofd)monitor en, jawel, afwasser. Over het reilen en zeilen aldaar weid ik hier niet verder uit, maar laten we zeggen dat De Barkentijn de stevige kapstok is waaraan het boek is opgehangen. Zijn (h)eerlijk eigenzinnig sociaal engagement – overigens ook niet altijd een walk in the park – aan ’t zèètje leverde de bouwstenen op voor zijn pijlsnelle politieke opgang, maar misschien nog meer voor zijn diepgewortelde sociaal-maatschappelijke en ethische overtuigingen. Dat King Connah, a man with a mission die centrum-links Vlaanderen uit zijn decennialange winterslaap wil en kan halen, staat waar hij nu staat, lijkt dan ook meer het spectaculaire (en hopelijk duurzame 😊) nevengevolg van zijn activisme dan een superambitieus doel op zich.
Dat het toch “T.” is geworden, hangt rechtstreeks samen met de absolute kern van Conners schrijfdebuut: zijn niet aflatende strijd voor kinderwelzijn en tegen kinderverwaarlozing. Wie “T.” precies was, laat ik hier even in het midden; daarvoor moet je gewoon het boek lezen. Maar als een letter voorgoed in de palm van je hand geschreven staat, letterlijk en figuurlijk, moét die wel oneindig veel meer betekenen dan een blijvend inspirerend symbool.
RECHT VOOR DE RAAP, MAAR NIET ‘FLINKS’…
Elk betoog voor meer kinder- en jeugdwelzijn blijft dode letter als er geen concrete politieke strijdpunten aan vasthangen die tegelijk de (partij)politiek overstijgen. En die in het hopeloos gepolitiseerde Vlaanderen/België nu al hevige polemieken uitlokken. Eén citaat (en daar hou ik het dan ook bij, beloofd): “Hebben een man en een vrouw het recht om een kind te verwekken wanneer op voorhand vaststaat dat dat kind vanaf de geboorte in een voorziening zal terechtkomen? Twijfel. Mogen een man en een vrouw een kind verwekken als er hun al een of meerdere kinderen door een rechter zijn ontnomen? Stop!” (p.88)
Dat deze aanzet tot debat Rousseau al meteen weinig benijdenswaardige (en vooral compleet onterechte) epitheta opleverde als extreemrechtse mol en nationaalsocialist, mag allerminst een “stop discussie” betekenen, wel integendeel. Idem als het gaat over een ander hardnekkig politiek taboe: de kinderbijslag. Geen paniek: onze jonge sp.a-voorzitter voert geen blinde kruistocht om het kindergeld ineens af te schaffen, maar vraagt zich af of het wel het beste instrument is om gelijke kansen te creëren en de beschamend hoge kinderarmoede aan te pakken. Ook zijn pleidooi om voorzichtiger om te springen met de term ‘racisme’ (én zijn terechte opmerking dat je als jongere ook gediscrimineerd kunt worden binnen het eigen gezin) zal hem niet in dank afgenomen worden, maar is een beschaafd ideeëndebat meer dan waard. Flinkse ideeën? Is ‘flinks’ niet stilaan een uitgehold begrip? Waar ongetwijfeld meer consensus over zal zijn, is zijn oproep om psychische problemen bespreekbaarder te maken en de hulpverlening toegankelijker. Meer investeren dus in de terugbetaling van een psycholoog. En last but not least: écht luisteren, een inspanning die we allemaal moeten leveren. (Ik zou eraan toevoegen: een essentiële vaardigheid die iedereen kan trainen).
GLADDE MARKETINGBOY?
Conner Rousseau krijgt geregeld het verwijt een pure marketingboy te zijn. Eén van de duizenden vragen die hij naar aanleiding van zijn boek op Instagram kreeg, luidde: ‘Hoe rijm je marketing met ideologie?’ Antwoord: ‘Als je de beste ideologie niet verkocht krijgt, welke impact heb je er dan mee?’ Het is niet mijn ambitie om hier een sluitend antwoord op te geven, maar het is wel een stevig doordenkertje. En als zelfs een social media-adept als Conner (die overigens wijselijk wegblijft van Twitter, doch dit terzijde) waarschuwt dat sociale media schadelijk kunnen zijn, klinkt dit ongetwijfeld geloofwaardiger dan uit de mond van een niet-expert.
De grote verdienste van T. is dat het een onbevangen, eerlijk en indringend geschreven boek is dat uitnodigt tot even onbevangen lezen (waarvoor we best even vooraf onze ‘hypersensoren’ (p. 36) uitschakelen), nadenken en uitwisselen. Een boek dat voor een flink deel over jongeren gaat, maar zeker niet alleen voor jongeren geschreven is. Persoonlijk had ik er graag nog een hoofdstuk(je) aan toegevoegd gezien over de dringende nood aan vernieuwende en verfrissende visies op ouder worden en omgaan met ouderen, en over de zin en de meerwaarde van intergenerationele solidariteit, die in dit coronatijdperk zo sterk onder druk komt te staan. Anderzijds: in de beperking toont zich de meester, en laten we hopen dat T. veel constructiefs zal losweken, ook bij mensen die zich tot hiertoe a- of antipolitiek noem(d)en. Als T. die dynamiek op gang kan brengen, zou ik zeggen: mission accomplished…
Conner Rousseau, “T.” Verschenen bij Borgerhoff & Lamberigts nv
- Cultuurpakt neemt geen politieke standpunten in, maar laat u kennismaken met wat de recensent boeit op de literaire markt.