Filips van Habsburg erfde van zijn vader, de keizer van het heilig Roomse Rijk, niet alleen de heerschappij over Spanje, de koloniën in het nouveau Hispanje – de zogenaamde (nieuwewereld), uitgebreide bezittingen in Italië en het voormalige Bourgondische-Habsburgse rijk, waarvan de Lage Landen deel uitmaakten. Geërfd, maar dit samen met enorme schulden en een onverzoenlijke godsdientspolitiek.
De prins kwam als plechtige opvolger aan in de Habsburgse Nederlanden in (1549). Filips en zijn metgezellen spoedden zich naar Brussel waar de keizer op 1 April 1549 de zoon verwelkomde die hij zes jaar lang niet had gezien. Hoewel Karel beloofd had dat hij niets zou beslissen wat zijn opvolger in de Nederlanden aanging ‘totdat u hier kunt komen, en het land zelf kunt aanschouwen,’ had hij in afwachting van de prins hun staatkundige positie gewijzigd door de Rijksdag van het Heilige Roomse Rijk over te halen de zeventien Nederlandse gewesten waarover hij regeerde, zowel de gewesten die hij geërfd had als de gewesten die hij verworven had, te erkennen als een eigen kreits in het rijk.
Filip’s aankomst in Brussel in April 1549 gaf aanleiding tot festiviteiten en steekspelen, waaraan de prins deelnam – doch met enig ongemak. Een keer trad hij in het strijdperk tegen Don Luis de Requesens, zijn vroegere page, die zijn meester ‘in het gewoel niet herkende, en daar hij weinig bescherming droeg, werd de prins uit het zadel gewipt en viel hij op de grond.’ Karel haastte zich bezorgd naar zijn zoon, maar ‘toen zij hem ontdeden van zijn harnas en ontdekten dat hij niet gewond was, brachten zij hem naar bed.’ Na een korte rustperiode mengde Filips zich weer in het strijdgewoel.
Het volledige leven en de regeringsjaren van Filips II van Spanje komen aan bod. Tot in de details neemt Parker ons mee naar die boeiende 16de eeuw. Thema’s als zijn jeugd, de Engelse kwestie, de opstand tegen de Spaanse kroon en de Armada van (1585) zowel als de Inquisitie passeren de revue.
Zoals Geoffrey Parker zal laten zien in deze indrukwekkende biografie, worstelde de koning zich elke dag door de enorme berg papier en bureaucratie die het bestuur van zijn rijk met zich meebracht. Tegelijkertijd bemoeide hij zich – tot grote irritatie van zijn omgeving – ook nog met ieder detail van het hofleven. Het trotse motto van zijn regering was Non Sufficit Orbis (de wereld is niet genoeg), maar voor Filips II was de omvang van zijn bestaande bezittingen al meer dan hij aankon. Door zijn starre godsdienst – en centralisatiepolitiek verloor Filips uiteindelijk de greep op zijn bezittingen, en dat kostte hem de Noordelijke Nederlanden en bracht het begin van de opstand tot leven die al enige tijd wakkerde onder de bevolking van de Lage Landen.
Een zeer interessant werk dat zeker niet mag ontbreken in uw collectie.
Filips II onmachtig koning van Geoffrey Parker verscheen bij Uitgeverij Omniboek in een handige paperback uitgave blz 678 prijs € 29,99.
Verkrijgbaar in de betere boekhandel als online.
Een aanrader als zomerlectuur.