DIY-poëzie met cultstatus
Twee jaar na het overlijden van de Nederlandse drummer en dichter Ton Lebbink (11 oktober 1943 – 14 oktober 2017) en achtendertig jaar na de originele uitgave werd twee weken geleden de heruitgave van diens legendarische LP ‘Luchtkastelen’ (bij het Belgische Walhalla Records) voorgesteld in Paradiso in Amsterdam. Op die heruitgave: de originele gedichten/tracks van de originele LP uit 1981 en ‘Wat een klasse’ – samen met de Tilburgse band Mam – als extraatje. De downloadversie die je er bij krijgt, bevat nog es vijf extra nummers.
VAN PORTIER TOT POPDICHTER
Voor hij naam en faam als ‘popdichter’ maakte, was Lebbink al een gekende verschijning in het Amsterdamse nachtleven. Hij was er portier bij poppodium Melkweg en daarna ook bij poppodium Paradiso, waar hij in 1977 de Sex Pistols aan het werk zag, en drummer bij de Nederlandse punk- en new wave-band Mecanno.
Bij het begin van de jaren 1980 doken er plots ‘popdichters’ op in de muziekscene. In het Verenigd Koninkrijk was er John Cooper Clarke, in Nederland waren er, onder andere, Diana Ozon en Ton Lebbink. Hoewel ze niet altijd met muzikanten samenwerkten of optraden waren het dichters die aansluiting zochten bij de lokale muziekscene in plaats van bij de literaire scene. Lebbink was al actief in de muziekscene als drummer voor hij als dichter bekend werd.
LUCHTKASTELEN
Tussen de opnames met Mecanno door, werkte Lebbink, de Do It Yourself-mentaliteit van de punk nalevend, met de muzikanten van die groep aan zijn eigen LP.
‘Luchtkastelen’ werd goed ontvangen. De titeltrack is een oerdegelijk, tijdloos en pikdonker new wave-nummer en werd in de jaren 1980 al snel een publiekslieveling – hoewel hij behoorlijke podiumvrees had, stond Lebbink in die jaren heel vaak met zijn poëzie op een podium. Anno 2019 overvalt ons nog steeds de drang om ons in het zwart te kleden, naar oogpotlood te grijpen en, misschien, op een druilerige herfstzondag van een brug te springen als we dit nummer horen.
Met ‘Voetbalknieën’ dat op single verscheen, had Lebbink ei zo na een Top-40-hitje te pakken.
In het openingsvers van ‘Geen mening – Ja/Nee’ sneert de punkdichter naar die andere podium-, maar jazzdichter Jules Deelder:
“Klaarblijkelijk wordt een dik deel der dichters gedragen door zonnebrillen. Daar doe ik lekker niet aan mee!”
Het vervolg is een pastiche op de typische Deelderstijl:
“ Cambodia – Cambodnee. Japan – Neepan. Nepal – Japal. India – Indinee. Nieuw Guinea – Nieuw Guianee. Indonesië – Indojasië. Kenia – Keninee. Tunesië – Tujasië. Jamaica – Neemaica. Libanon – Libaoui. Columbia – Columbinee. Bolivia – Bolivinee. Korea – Korenee. Nederland – Jaderland.”
Van de B-kant blijft ‘Donker is de Kalverstraat’ – een Bauhaus-achtige soundtrack bij een tekst over nachtelijk Amsterdam: “ik heb het reservebergje opgesnoven” – onze favoriet.
BONUSDOWNLOADS
De vijf bonustracks die je kan downloaden bestaan uit drie instrumentale tracks: het twaalf minuten durende ‘The Eternal Second’ en instrumentale versies van ‘Voetbalknieën’ en ‘Wat een klasse’; ideaal voor een podiumdichterskaraokefeestje.
Op de eerste bonustrack horen we Christine Sonntag – Lebbinks weduwe – het Duitstalige ‘Advent’ zingen/declameren. Leuk, maar niet bijzonder. ‘De Laatste Dagen Van Het Jaar’ is met zijn acid jazz-achtige – dat moest natuurlijk nog uitgevonden worden toen – melodie en wat lijzig gebrachte tekst – “En als ik dan het raaam uitkiiijjjk…”; heel even dachten we niet Lebbink, maar Gijs Ter Haar te horen – de uitblinker van de bonusklas.
WAAROM? DAAROM!
Dat ‘Luchtkastelen’ opnieuw uitgegeven wordt, is een goede zaak. Omwille van de hierboven genoemde nummers en redenen. Omdat het – in tegenstelling tot het wat magere ‘Winterhonger’ (de tweede LP van Lebbink) – een bovengemiddelde tot uitstekende LP is. En ook wel omdat de talloze podiumdichters die anno 2019, vaak zonder flauw benul van de traditie waar ze in staan, op de planken kruipen nu de kans krijgen om hun poëtische voorouders te ontmoeten zonder dat het een rib uit hun lijf moet kosten – de originele uitgave is schaars en duur; een originele vinyl in goede conditie kost al snel 75 à 100 euro, bij Walhalla Records is hij nu “in mint condition” voor 18 euro te koop.
Bestelinformatie
Ton Lebbink – Luchtkastelen
Walhalla Records – 2019 – WR016
Bestellenkan o.a. hier: https://www.cluster-park.com/music/ton-lebbink-luchtkastelen/
Tracklijst
KANT A
- Voetbalknieën
- Hausfraulein
- Luchtkastelen
- Geen mening – Ja/Nee
- Jugendzeit
- Wat een klasse (Bonus Track)
KANT B
- Fietsen op het Mittelmeer
- Donker is de Kalverstraat
- Vol Gas
- Kom bij de machine
Bonustracks op download card
- Advent (Christine Sonntag)
- De laatste dagen van het jaar
- The Eternal Second (Instrumentale versie)
- Voetbalknieën (Instrumentale versie)
- Wat een klasse (Instrumentale versie)