De Munt was de voorbije weken ondeugend, en dat was maar goed ook. Op zeer doordachte wijze werden Cavalleria Rusticana van Pietro Mascagni (1863-1945) en Pagliacci van Ruggero Leoncavallo (1857-1919) samen in scène gezet.
Het is een cliché: Cavalleria Rusticana zou het meesterwerk zijn en Pagliacci het kleine broertje – De twee opera’s bestaande uit één acte en beiden gescheiden door een instrumentaal intermezzo worden zo goed als telkens samen opgevoerd en er wordt steeds begonnen met Cavalleria. De Munt wilde dit even rechtzetten door beide werken evenwaardig aan mekaar te toetsen. Wie na de pauze vertrok, zou het zich berouwen en terecht.
Beide opera’s kregen een traditionele Siciliaans – Napolitaanse uitstraling, maar dan eerder in de stijl van de jaren vijftig tot zeventig. De paardenkar werd vervangen door een soort tweedehandswagen, wat wel even schrikken was temidden van al het rustieke. Het was trouwens nog eventjes opkijken toen het Maria-beeld tijdens de processie plots oplichtte en beschuldigend in de richting van Santuzza wees. Laat ons dit als bijzaak beschouwen.
De blending van stijl zorgde er voor dat de solisten van beide opera’s een figuratieve rol speelden in mekaars opvoering. Zo kon men bvb Nedda (Simona Mihai) en Silvio (Gabriele Nani) uit Pagliacci al flirtend zien figureren tijdens Cavalleria. Tijdens het intermezzo van Leoncavallo kon men Santuzza uit Cavalleria zien getroost worden door Lucia. Het einde van Cavalleria verloopt trouwens heel plots. Turiddu wordt vermoord door Alfio (Dimitri Platanias), de jaloerse echtgenoot van Lola (José Mara Lo Monaco). Santuzza, de zwangere en dus verstoten vriendin van Turiddu verraadde hun affaire. Toch smeekt Turiddu Lucia, zijn moeder, om voor Santuzza te zorgen. Of dat zou gebeuren bleef een open einde. Het antwoord was te vinden tijdens het intermezzo van Pagliacci. Wat het intermezzo van Mascagni betreft – toch iets waar velen op zaten te wachten – had er nog iets meer drama bijgemogen. De enscenering vroeg er om. Drama vraagt om drama.
Wat de zang betreft werd er zeer sterk ingezet op de koren. Tijdens Cavalleria overstemde het orkest even, vermoedelijk doordat de koren nog achter het decor zaten – een bakkerijgebouw dat meedraaide. Tijdens Pagliacci was de overstemming totaal verdwenen. Sterren van de avond waren zonder twijfel Santuzza (met de nodige pathos gezongen door niemand minder dan Eva-Maria Westbroek) en Turiddu (Leonardo Caimi). De ultieme zangprestatie kon men echter terugvinden tijdens de opvoering van Pagliacci, waar Canio ijzersterk werd neergezet door niemand minder dan Carlo Ventre – een lyrisch kanon van stem en présence. Dat in combinatie met de puike prestatie van de koren, maakte van Pagliacci de parel van de avond.
Een zeer interessant experiment was het van de Munt, dat absoluut tot nadenken stemt. Waarom eens niet beide opera’s omdraaien; eerst Pagliacci en dan pas Cavalleria. Wie durft?
- WAT: Cavalleria Rusticana – Pagliacci
- WIE: Pietro Mascagni – Ruggero Leoncavallo. Dirigent: Evelino Pidò – Koncertmeester Sathénik Khourdoian
- WANNEER: 13 maart 2018
- WAAR: De Munt – Brussel
- Foto’s: ©Forster