Tijdens een ontmoeting met Andrea Durlet, dochter van de Belgische componist Emmanuel Durlet (1893-1977), vertelde ze me gepassioneerd honderduit over de plannen die ze heeft met betrekking tot het oeuvre van haar vader. Geprikkeld door mijn nieuwsgierigheid wilde ik meer weten en contacteerde Andrea voor een interview.
Aangekomen bij Andrea Durlet, stap ik binnen in een woning die haast kan doorgaan voor archief en museum. In de woonkamer prijkt het portret van haar vader. Hierop staat hij geschilderd als vierentwintigjarige knaap. Andrea zegt dat ik vooral moet kijken naar de manier waarop zijn handen zijn geschilderd door Hendrik Strick. Mooie ranke handen, met lange virtuoze vingers waarin zelfs zijn touché ligt vastgelegd, il faut le faire.
Durlet stamde uit een kunstzinnige familie, zijn vader en grootvader waren architecten. Zijn grootvader leidde zelfs de restauratiewerken aan de Antwerpse O.L.V.-kathedraal en doceerde aan de Academie voor Schone Kunsten. Trots zegt Andrea dat ze een echte Antwerpse is, opgevoed met franstalige toets maar met een Vlaams hart. Zelf kent ze ook flink wat van muziek. Het is hun thuis met de paplepel ingegeven. Met twee jongens en twee meisjes waren ze. Onze papa gaf ons muzikale namen.
Mijn broer heette Frédéric, zoals Chopin. Mijn oudste zus heette bijna Bastienne, zoals in de eerste opera van Mozart (Bastien et Bastienne), maar uiteindelijk werd het toch Cécile, naar de beschermheilige van de muzikanten.
Emmanuel Durlet had wat van een bouwer, het was genetisch bepaald. Alleen waren het bij hem geen kathedralen, maar klavecimbels. Liefst drie exemplaren maakte hij. Twee deugden niet, hij brak ze af. De klavecimbel die overbleef, diende voor zijn studenten. Liefst driehonderd werken van achttiende-eeuwse Vlaamse klavecinisten herwerkte hij voor piano. Na de eerste wereldoorlog waren er haast geen Klavecimbels meer. Hij moest wel iets doen om zijn studenten deze composities in al hun authenticiteit te laten beleven.
Andrea heeft zich op haar leeftijd de tekstverwerking machtig gemaakt. Ze goochelt als een jonge studentin met USB-sticks want ze werkt aan een boek over haar Papa.
Het wordt een plezant boek, met mooie anekdotes. Mijne Papa gooide veel weg, maar mijn oudere zus Cécile, die inmiddels overleden is, ging dat allemaal recupereren. Ze was ook een goede muzikante, ging net als Papa lesgeven aan het conservatorium.
Andrea zelf volgde ook pianoles en weet hoe ze muziek en in het bijzonder de muziek van haar vader moet beluisteren. Haar grootste bezorgdheid voor de pianisten van vandaag gaat over het gebruik van de pedaal. Pedalen dat ze maar gebruiken. Ik begrijp haar. Pedalen in muziek zijn als moeilijke woorden in poëzie. Ze staan er niet om te begrijpen maar om te imponeren waardoor iedere oprechte impressie verloren gaat. Andrea zelf ging niet verder in de muziek, ze was heel haar leven directiesecretaresse. En dat was het grote geluk van haar vader. Hij had twee sterke dochters die elk op hun manier zijn werk hebben verdergezet.
Zelf was hij ook een begenadigd pedagoog. Hij leidde veel grote namen op. Eentje sprong er voor mij uit, Raf Belmans. Ik vraag Andrea ernaar en ze antwoordt met de grootste vanzelfsprekendheid alsof het om een soort broer gaat.
Woont u tegenover de dochter van Raf Belmans. Dat was een lieve jongen. Hij heeft het Dympna-oratorium geschreven, weten ze dat daar nog wel bij jullie in Geel? Hij heeft nog een compositie voor mijne Papa geschreven.
Zelf mocht Durlet vanaf 1912 studeren bij grootmeester Leopold Godowsky aan de Meisterschule für Klavier van de Kaiserliche Akademie für Musik in Wenen. Bij terugkomst haalde hij in 1918 een enorme krachttoer uit door vanuit het hoofd 32 Beethovensonates op te voeren. Lodewijk Mortelmans deed bijgevolg de uitspraak dat het enige wat hem tegenhield om wereldberoemd te worden zijn naam was die niet Durletski was maar gewoon Durlet.
Het werk van Durlet beroerde vele jonge pianisten. Sinds de prijs Emmanuel Durlet voor Piano werd opgericht in 1979 waren er laureaten zoals van bij ons zoals Cécile Müller, Eliane Rodrigues, Luc Devos, Lucas Blondeel, maar ook uit het buitenland zoals Marina Baranova en Kityotaka Izumi. De prijs ging voor het laatst door in 2005 . De “Internationale Pianowedstrijd Emmanuel Durlet” start opnieuw in 2019 in de Kunsthumaniora van Antwerpen (Karel Oomsstraat 24, 2018 Antwerpen), op 12, 13 en 14 april 2019. Inschrijvingen tot 1 maart 2019.
Het werk van Durlet wordt tegenwoordig nog opgevoerd. Een zestal cd’s springen eruit. De Japanse laureaat Kiyotaka Izumi (prijs voor beste uitvoering in 2002) heeft zich helemaal toegelegd op het werk van Emmanuel Durlet en brengt het volgens Andrea op een ongeëvenaarde manier. Hij is ook kind aan huis, waardoor hij de achtergrond en bezieling van de componist vermoedelijk helemaal kon vatten.
Voor meer informatie over het werk en uitgaven van Emmanuel Durlet en over het Durlet-fonds verwijs ik u graag naar hun website.
- WIE: Andrea Durlet
- WAT: Interview, herstart Emmanuel Durlet-prijs
- WANNEER: 5 december 2016
- WAAR: Bij Mevrouw Durlet thuis
Schilderij van H. Strick