Directeur De Munt pleit in De Tijd voor sport en cultuur – Meer dan hobbies en extra’s

by Knopskaya

Foto: ©Frédéric Pauwels / HUMA

Het werd Peter De Caluwe, Artistiek en Algemeen Directeur van De Munt teveel. Zijn opinie en bezorgdheid maakte hij bekend via De Tijd. http://www.tijd.be

15 oktober 2020 00:10

Zeker in deze verontrustende tijden moet worden ingezet op de fysieke en mentale gezondheid. Dan heb ik het ook over sport en cultuur. Dat zijn meer dan fijne extra’s die als eerste geschrapt kunnen worden en als laatste hun activiteiten mogen hernemen.

Vier procent. Zoveel onderwijstijd wordt anno 2020 in de eerste twee jaar van het secundair onderwijs besteed aan kunst, in de ruimste zin van het woord. Vlaanderen en Wallonië bengelen onderaan op de lijst van een OESO-rapport. Een lijst die wordt aangevoerd door Oostenrijk, Finland en Italië, waar tot 14 procent van de onderwijstijd gaat naar muziek maken, tekenen, dans en acteren. Niet omdat elk kind moet uitgroeien tot een zanger, danser of acteur, wel omdat wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de zogenaamde kunstlessen onze creativiteit en sociale vaardigheden ten goede komen.

Als kinderen op school niet eens naar muziek luisteren, hoe kunnen ze dan vertrouwd raken met Bach, Mozart en Verdi? Hoe komen ze dan in contact met Salvador Dalí of Dante, met Caravaggio of Shakespeare? Cultuur brengt mensen in contact met de grote verhalen van onze Europese geschiedenis in een tijd waarin met recht en reden vragen worden gesteld over wat dat Europa precies voorstelt. Cultuur creëert gedeelde geluksmomenten waar je jaren later nog met een warm gevoel op terugblikt. Cultuur is meer dan balsem voor de ziel, het is wat mensen samenbrengt. Cultuur houdt het sociale weefsel van onze samenleving samen.

Cultuur is meer dan balsem voor de ziel, het is wat mensen samenbrengt. Cultuur houdt het sociale weefsel van onze samenleving bijeen.
Toen de econoom Geert Noels voor de zomervakantie stelde dat ‘de maatschappij meer nodig heeft dan alleen het aantal nieuwe coronabesmettingen beperken’ en dat ‘sport en cultuur ons de zuurstof zullen geven om de komende winter aan te kunnen’, had hij overschot van gelijk. Onder meer daarom probeert de Munt haar rol als federaal operahuis ten volle te spelen. We zoeken, en vinden, oplossingen om opera, dans en muziek weer bij de mensen te brengen.

Met halfvolle in plaats van volle zalen en met een fikse portie vindingrijkheid slagen we erin de liefhebber opnieuw te laten genieten van cultuur. Ook nu de epidemie zich verder verspreidt, doen we dat op een veilige manier en met respect voor alle strikte protocollen.

Publiek

En dat het publiek daarop heeft zitten wachten, blijkt zowel uit de extra enthousiaste ‘Bravo, bravo’s’ na – en zelfs vóór – een concert, als bij de vele mensen die me aanspreken om te zeggen dat ze ‘ons zo gemist hebben’. Mond-neusmaskers weerhouden hen er niet van tot tranen toe bewogen te worden door de pracht en kracht van muziek. Die beklijvende, alles overdonderende ervaring wens ik iedereen toe.

Maar dat wordt moeilijk als het onderwijs almaar minder ambieert dat jongeren op z’n minst al eens in contact komen met een bepaalde kunstvorm en als de politiek meer dan ooit mikt op de economie. Jobs, jobs, jobs. Zullen we dat mantra even achterwege laten en focussen op de veel essentiëlere noodzaak van meer cultuur in het onderwijs?

Het katholiek onderwijs besliste de zogenaamde muzische vakken in het derde en vierde middelbaar te vervangen door amper tien uur artistieke vorming, gespreid over twee jaar. Als die aanpak bewaarheid wordt, gaat men schaamteloos voorbij aan het inzicht dat cultuur ons biedt.

Tot overmaat van ramp besliste het katholiek onderwijs de zogenaamde muzische vakken in het derde en vierde middelbaar te vervangen door amper tien uur artistieke vorming, gespreid over twee jaar. Als die aanpak bewaarheid wordt, gaat men schaamteloos voorbij aan het inzicht dat cultuur ons biedt. Onderwijs gaat niet alleen over een vak aanleren of een job vinden in het economische systeem, maar ook over het (h)erkennen van onze condition humaine, met alle (minder) mooie kantjes.

Magen vullen

Muziek biedt harmonie, theater doet ons kritisch nadenken, literatuur laat ons dromen… Het volstaat niet onze magen te vullen, ook onze geest en ziel dienen gevoed. Het maakt ons tot volledige mensen, geen machines die deel uitmaken van een niet langer controleerbaar systeem. Cultuur stelt ons in staat tot emancipatie, het is een hefboom voor individueel empowerment.

Als Sir Malcolm Stanley Bradbury zegt: ‘Culture is a way of coping with the world by defining it in detail’, dan raakt hij aan de essentie van wat cultuur voor mensen kan betekenen. Met de schrijver Philipp Blom, die stelt dat de coronacrisis ons de mogelijkheid biedt om het roer in de maatschappij volledig om te gooien, kan ik alleen maar vurig hopen dat we met z’n allen die kans met beide handen grijpen.

Peter de Caluwe

Algemeen en artistiek directeur de Munt.

Het originele en volledige artikel leest u hier .

 

Misschien houdt u ook van:

Wij gebruiken cookies om onze website en de inhoud er van te optimaliseren. Akkoord