De Poolse componist Krysztof Penderecki is een van de avant gardecomponisten die door zijn aparte stijl, deel mocht uitmaken van de grote Europese namen binnen het genre. Een aparte sonoriteit en sterke expressie, met mooie spanningsbogen maakt zijn muziek uniek. Een duidelijk herkenbaar en doorleefd idioom. Muziek is altijd een beetje – of een beetje veel – het hogere willen grijpen. Penderecki schreef daarom ook veel religieus geïnspireerd werk. Zijn inspiratiebronnen waren Stravinsky en Ligeti. Het Tippett Quartet was gefascineerd door deze zelfde elementen binnen zijn werken voor kleinere bezettingen en bracht een dynamische CD met zijn volledige oeuvre voor strijkkwartet uit bij label NAXOS.
De componist had als violist zelf een grote affectie met strijkinstrumenten. Toch begon hij er pas later in zijn carrière bewust voor te schrijven, wat de werken extra doordacht maakt. Hij moest geprikkeld worden, want er zaten ettelijke jaren tussen de composities. En zo ook klinkt de muziek, het zet de zintuigen open en heeft daardoor wel een autobiografisch kantje. Hij nodigt uit om het geluid op zich, intervallen en asymmetrie nieuwsgierig te benaderen. Eerst wordt men gegrepen door een soort van simpel heen en weer geluid, zeer snel bewogen, dat men ergens mee kan associëren, en dan wordt er opgebouwd, waardoor men een hele wereld hoort opgebouwd worden. Het ware effect van klank, herkenbaar binnen een wereld zonder vaste melodie. Sterke dialogen ontstaan door iedere instrument uit zijn eigen hoek te belichten. Het ontwaken van een heel muzikaal bewustzijn bij de mens, wanneer men deze klanken hoort.
Tijdens zijn vioolstudie, studeerde hij ook grammatica, en daarvan is veel terug te vinden. Klanken zijn als lettergrepen die een prozatekst kunnen vormen van maatschappelijk nut. Thema’s worden aangegrepen en sterk uitgedrukt. Het Tippett Quartet heeft alles uit de kast gehaald wat Penderecki er in stopte. Een mooi portret van een componist met een visie.
http://www.tippettquartet.co.uk
NAXOS 8.574288 – http://www.outhere-music.be