Erwin Schulhoff (1894-1942) is een van de moderne tijd-componisten die enorm tot de verbeelding spreekt. Als jonge student in Tsjechië brak hij reeds een lans voor een totale nieuwe beleving van muziek. Hij wilde zich als Schönberg-bewonderaar volledig in de stijl van het dadaïsme onder gaan dompelen. Toch leert Flammen, de enige opera die hij ooit zou schrijven, ons een totaal andere en verrassende Schulhoff kennen.
Tweetalig
Het plan was om een opera te schrijven in het Tsjechisch zelf. Zijn vriend en librettist Max Brod bracht hem hiervoor in contact met schrijver Karel Josef Beneš (1896–1969), die de originele tekst zou maken. Brod zou geleidelijk aan vertalen naar het Duits. In 1929 beëindigden ze hun werk, waarop de opera in 1932 in Brno in première zou gaan. De première was echter geen succes, en de opera zou nooit in het Tsjechisch repertoire worden opgenomen. Ook de première in Berlijn zou niet kunnen doorgaan, vanwege het opkomend antisemitisme – Schulhoff overleed trouwens aan tuberculose in een werkkamp. Pas in 1995 zou het werk opnieuw worden opgevist en uitgevoerd.
Eeuwig leven
Ongekend is onbemind, want deze dubbele CD opgenomen in het Theater an der Wien, met het Arnold Schönberg koor en het ORF Vienna Radio Symphony Orchestra o.l.v. Bertrand De Billy doen deze verloren gegane parel alle eer aan. Er is jawel een verhaal, en de muziek blijft ver weg van alle experiment. Een mooi gebruik van strijkers en blazers die een fantasiewereld creëren, waar fijnzinnig sarcasme is verwerkt. Het verhaal van Don Juan wordt gevoed door elementen uit de wandelende Jood, met enkele Freudiaanse toetsen. De schaduwen worden gecreëerd door vrouwenstemmen en maken er een interessante belevenis van. Het verhaal eindigt echter niet zoals Mozarts Don Giovanni die naar de verdoemenis gaat. Don Juan blijft voor eeuwig leven, straf of geschenk? Mogelijk een tikje sarcasme richting Richard Wagner?
Het mag gezegd, de ervaring kan minstens naast de online opvoeringen van de dag van vandaag geplaatst worden. Het perfecte geluid maakt de belevenis enkel maar echter en zal uw liefde voor de koppige componist met een missie zeker doen toenemen. De intrigerende man die hij was, boeit opnieuw en terecht.
Gaat u naar de opera, sluit uw ogen en beleef. De foto’s vanop het Weense podium spreken tot de verbeelding. Een eigentijdse enscenering met verwijzing naar de periode van Don Giovanni.
Uitgegeven door Capriccio C5382